अखिलमा कुटाकुट

एमालेमा केपी वलीका गुण्डा र झलनाथका गुण्डा बिच कुटाकुट भएको खबर जताततै आएको छ।
अरूलाई गुण्डा भनेर नथाक्ने यिनीहरू अब आफू नै गुण्डागर्दीमा लागेका रहेछन्। सत्ता र भत्ताले मातेका यिनीहरू जनतालाई सधै मुर्ख बनाएर आएका छन्। सत्ता र भत्ता कै लागि अहिले पनि यो गुण्डागर्दीको आयोजना गरेको हुनुपर्दछ। यस गुण्डागर्दीमा जसले जस्लाई पछारे पनि जनतालाई केहि हुने वाला छैन्।
यसका मुख्य योजनाकारहरू उच्चस्थानमा बसेर आफ्ना आफ्ना पक्षलाई निर्देशन दिईरहेका होलान्। यीनीहरूलाई लडाएर मात्रै आफ्नो अभिष्ट पुरा हुने उनीहरूको ठहर छ जस्तो छ। के हुन्छ हेरौँ न त?

अगाडी पढने की ? >>

फेरी पनि बोक्सी कै कुरा

'बोक्सीको आरोपमा श्रीमानबाट घरबाट निकालिएपछि भवानी-६ ओसरबासकी ६३ वर्षीया रामसरा थापा दैलेख बजारस्थित गोदमघरको खुला चौरमा बस्न बाध्य भएकी हुन्।' यी बाक्यंश कुनै नेपाली पेपरमा लेखिएको समाचार हो। नेपालमा बोक्सी को आरोपमा महिलाहरू पिडित छन् भनिरहनु नपर्ने तथ्य हो। सरकारमा रहेका कम्युनिस्टहरूले किन यस्तो कुरामा केहि भन्न चाहादैनन्।

अगाडी पढने की ? >>

बोक्सीको आरोपमा चरम यातना

नेपालमा महिलाको हक अधिकार भनेर चिच्याउन थालेको धेरै नै भइ सक्यो। तर पेपरहरूमा हरेक जसो खबर यस्तै बोक्सीको आरोपमा भनेर महिला माथि नै हिंसात्मक यातना गरे गराएको पाइन्छ।
अरू जस्तै यो पनि कतिपय महिलाहरूको कमाइ खाने नारा मात्र भएको छ। यिनीहरू बाँच्नलाई महिला अधिकारका कुरा गरेको पाइन्छ। ६०१ जना मध्ये सुनिन्छ १९७ जना यिनै महिला नै छन् । तर गाँउमा पिडित छन महिलाहरू नै। महिलाहरू पुरुषबाट होइन कि स्वयं महिलाबाट नै पिडित छन्।
कुनै महिलालाई पुरूषले होइन कि महिलाले नै बोक्सी भनेका हुन्छन् ।
के हो बोक्सी भनेको
हेर्दा नराम्रो भताभुङ्ग कपाल राम्रो कपडा पनि नभएको अरूले खाएको लाएको देख्दा रहर गर्ने आदि इत्यादि अवस्थाका मानिसहरूलाई नै बोक्सी भनेका होलान
यस्तै बोक्सीको आरोपमा हालसालै सप्तरीको महदेवा-३ की चकला टोलकी रामप्रसाद मण्डलकी ४५ वर्षीया श्रीमती सियादेवी मण्डललाई बोक्सीको आरोपमा चरम यातना दिएका रहेछन भन्ने कुरा थाहा लागेको छ। पेपरमा आएको छ महिला मुक्तिको कुरा गर्ने सरकारमा रहेका कम्युनिस्टहरूले यस बिषयमा केहि बोलिरहेका छैनन् सायद ति महिला उनीहरूको कुनै पनि भातृसङ्गठनमा नहुन सक्दछन्।
जे होस यस देशमा महिलाहरू बिभिन्न बहानामा अझै पनि यातना भोगिरहेकै छन्।

अगाडी पढने की ? >>

कम्युनिष्टको नजरमा बाल अधिकार !

माथिको तस्बिरमा देख्नु भएको एक बालक को हो। लाग्दछ उनी कुनै स्कूले बालक हुन। के बाल अधिकार भनेर भनेको एकआपसमा लडाउने नै हो। पढाइ लाई बेवास्ता गर्दै यस्तै रातो फेटा बाधेर घुमफिर गर्नु नै बाल अधिकार हो।
युथफोर्स कम्यूनिष्टले बनाएको दस्ता हो। नामले त युथ राखेका छन् र कुनै दिन बाल फोर्सको जमात नबनाउलान भन्न सकिदैन्।

अगाडी पढने की ? >>

नेपालमा प्रधानमन्त्रीको चुनाव

नेपाल एउटा सानो गरीवीले अचेटेको मुलुक हो भनेर यिनै नेताले हजारौ पटक भनिसकेका हुन। यस्तो देशमा लगभग ३ दर्जन मन्त्री बनाएर प्रधानमन्त्री बनेका राजा ज्ञानेन्द्रले गरेको कुकृत्यलाई आधा सच्चियो भनि भन्दा पनि प्रधानमन्त्री पाउन असफल तत्कालीन एमालेका महासचिव यस पटक २ / २ ठाँउबाट पराजय भोग्न बाध्य भएर पनि प्रधानमन्त्री पाउन सफल भएका छन्। यिनले लगभग १३ महिना त्यो कुर्सीमा बसे र छोडेको निर्यण सुनाए पनि त्ससमा बस्ने अर्को मान्छेको चुनाव निकै पटक भइसक्यो कोहि पनि बिजय हुन सकेको छैन्।
 मिलेर संबिधान बनाएर जानु पर्नेमा सत्ता स्वार्थमा लागेर जनतालाई धोका दिइरहेका छन्। चुनावको यो नाटकबाट जनता दिक्क भएका छन्। यिनीहरूमा बिश्वास गर्नु पर्ने केनै आधार छैन्। यस्तै चालचलनले यिनीहरूले नेपाली जनतालाई केही दिन सक्दछन त?
शुभबिजया दशमी तथा शुभदिपावलीको उपलक्ष्यमा श्री दुर्गाभवानीले यिनको दिमागी समस्याको सही निदान गरिदिउन भन्ने कामनाका साथ देशमा शान्तिका आओस र योग्य इमान्दार प्रधानमन्त्री पाओस भनी कामना गर्दछौ।

अगाडी पढने की ? >>

शुभबिजया दशमी तथा शुभदिपावलीको शुभकामना।

२०६७ सालको बडादशै, शुभ-दिपावली, नेपाल सम्वत ११३१ तथा छठ पर्वको उपलक्ष्यमा सम्पूर्ण नेपाली तथा यसमा पाल्नु हुने मित्रहरूमा देशमा सुख शान्ती छाओस् भन्ने कामनाका साथ हार्दिक मङ्गलमय शुभकामना ब्यक्त गर्न चाहान्छौ।

अगाडी पढने की ? >>

सामान्य ज्ञान

1. पशुपति नाथलाई मुख अष्टमीका दिन मुकुट लगाइ दिने चलन छ।
2. राजा योगनरेन्द्र मल्लको मृत्यू हुँदा ३१ रानी सती गएका थिए।
3. रानी पोखरीको वास्तविक नाम बिष्णुतीर्थ हो।
4. नेपालको सबभन्दा ठूलो मानपदवी महेन्द्रमाला हो।
5. योगी नरहरी नाथको बाल्यकालको नाम बल बिर सिँह थापा हो।
6. नेपालमा सर्वप्रथम महेन्द्र प्रज्ञा पुरस्कार पाउने ब्यक्ति दौलत बिक्रम बिष्ट हुन्।
7. बँगाली भाषाको सर्वश्रेष्ठ साहित्यकार रवीन्द्रनाथ टैगोर हुन्।
8. ‘३० रूपैयाँको नोट’ नामक पुस्तकको लेखक हृदयचन्द्रसिँह प्रधान हुन्।
9. ‘आजफेरी अर्को तन्ना फेरिन्छ’ नामक कथा रमेश विकलले लेखेका हुन्।
10. दशजना लेखकहरू मिली लेखिएको एक मात्र उपन्यासको नाम ‘आकाश बिभाजित छ’ भन्ने हो।

जानकारीहरूः

1. समुन्द्रको गहिराइ नाप्ने यन्त्रलाई फेदो मिटरु भनिन्छ भने ग्याँसको नाप नाप्ने यन्त्रलाई मैना मिटर भनिन्छ।
2. भारतको राजधानी दिल्लीको पुरानो नाम इन्द्रप्रस्थ हो।
3. शनिग्रह पृथ्वीभन्दा ६५० गुणा ठूलो छ।
4. एसिया र यूरोप जोडने शहर स्तान्बुल हो।
5. नेपालमा भेटनरी सर्जन पास गर्ने प्रथम ब्यक्ति मेजर दिल बहादुर खत्री हुन्।
6. शँकरदेव क्याम्पसको पुरानो नाम नेशनल कलेज हो।
7. काटमाडौँको घण्टाघर १०५ फिट अग्लो छ।
8. विश्वमा सबैभन्दा धेरै बालमजदुरहरू भएको देश भारत हो।
9. पृथ्वीबाट मँगलग्रहको दूरी ४० करोड माइल छ।
10. सौर्य उर्जाबाट चल्ने फ्रिज आविस्कार गर्ने देश फ्रान्स हो।

धर्मका कुराः

1. भगवान बिष्णु सुत्ने समुन्द्रलाई क्षीर सागर भनिन्छ।
2. गौतमबुद्धको घोडाको नाम कन्ठक हो।
3. भगवान पशुपतिनाथका पाँच मुख छन्। ती हुन् –ईशान, अघोर, बामदेव, तत्वपुरूष, सद्योजात।
4. पाञ्चायन देवता भन्नाले शिव, बिष्णु, गणेश, सूर्य र देवीलाई बुझिन्छ।
5. इन्द्रकी आमाको नाम बसुन्धरा हो।

के तपाईलाई थाहा छ?

1. नेपालका ताप्लेजुङ्ग र दार्चुला जिल्लाले चीन र भारतलाई छोएको छ।
2. नेपालमा सर्वप्रथम रू ५ को डलर राजा बीरेन्द्रको पालामा २०४० सालमा निक्लेको हो।
3. आगो पार्न सकिने काठहरू भक्केम्लो र ऐँसेलुका हुन यसलाई प्रयोग गर्न सकिन्छ।
4. मियाँलको बोटको रूखलाई कलमी गरेर  नक्कली नासपाती फल्ने र यसलाई पुनः कलमी गरेमा सक्कली नासपातीको बोट भइ फल्ने हुन्छ।
5. फागू खेलेर नँया बर्षको स्वागत गर्ने देश बर्मा हो।
6. बिश्वमा फिनल्याण्ड देशका मानिसहरू सबैभन्दा पत्रपत्रिका पढन रूचाउँदछन्।
7. गौतमबुद्धले लगाउने कपडालाई बिवर भनिन्छ।

अगाडी पढने की ? >>

प्रधानमन्त्रीको चुनाव

दुई दुई पटक असफल भावि नेपालको प्रधानमन्त्री बन्ने सपना बोकेका प्रचण्ड र रामचन्द्र फेरि पनि असफल हुने निश्चित नै छ। आफ्नो असफलतालाई स्वीकारेका एमालेका माधव कुमारले प्रतावित प्रधानमन्त्रीको उमेदवारी फिर्ता लिएर बसेका छन् ।

कसले के चाहान्छ भन्ने कुरा स्पष्ट नै छ सत्ता नै उनीहरूको मुख्य बिषय हो। नेपालको सत्तामा बस्न उनीहरू चाहान्छन् तर दुई दुई पटक दुईवटा सरकार असफल भइ सकेका छन्। यो तेस्रो सरकार बन्ने छाटकाट देखिएको छैन्।

प्रधानमन्त्रीको चुनाव प्रत्यक्ष निर्वाचनबाट गरउने कि? यस बारे सोच्नु जरूरी भएको छैन र? प्रधानमन्त्रीको चुनाव प्रत्यक्ष निर्वाचनबाट गराएर देशलाई गति दिने काममा लागून। यसले नै यिनीहरूको सहि मुल्याङ्कन पनि हुनेछ।

अगाडी पढने की ? >>

कर्मचारीलाई प्याकेज

नेपालका जनताको काम गर्ने कर्मचारीलाई छोराछोरीको लागि आवासीय विद्यालय बनाउने भनेर प्याकेज ल्याइएको रहेछ समाचारमा पढियो। सरकारले सरकारी स्कूलमा पनि अरवौ रूपैया खर्च गरेको छ। यो के को लागि?

बरू हरेक कर्मचारीले आफ्ना बालबच्चालाई अनिवार्य रूमा सरकारी स्कूलमा पढाउने ब्यवस्था गरेदेखिन बिद्यालयको गुणस्तर पनि माथी उठ्थ्यो होला नि ? यस तर्फ किन ध्यान जान नसकेको । निजी तथा आवासीय बिद्यालय बनाउदै जाने नै हो भने किन फेरी सरकारी बिद्यालयहरू झन पछि झन बढी बढाउदै लाने? मात्र कार्यकर्ता पाल्नका लागि हो त?

कम्युनिस्टहरूको सरकारले यस बारेमा सोच्नु पर्ने होइन र ?   

अगाडी पढने की ? >>

कम्युनिस्टहरूले कम्युनिस्टहरूलाई

एमालेका राष्ट्रिय प्रतिनिधि परिषद् सदस्य छविलाल कार्कीको हत्या एमालेले भने जसरी एमाओवादीबाट भएको हो भने नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनमा नराम्रो काम भएको भन्नु पर्ने हुन जान्छ । एउटा पार्टीको कार्यकर्ता अर्को पार्टीको कार्यकर्ताले हत्या गरिनुले त्यसमा पनि आफूलाई दुबैले अब्बल दर्जाको कम्युनिस्ट भनिरहेको अवस्थामा । मान्छे मार्नु नै कम्युनिस्ट हुनुको क्रान्तिकारी हुनुको पहिचान त होइन ? होइन भने किन बिचारसँग सहमत हुन नसक्नेहरू सधै पीडित छन। बिचारको स्वतन्त्रता भनेको के होला? जनताको लागि असल काम गर्नु पर्नेमा आपसमा मारकाट गरिनु प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र यी सबै तन्त्रका लागि दुरभाग्य हो।


बिश्वमा मार्क्सवादको प्रादुर्भाव भएपछि एउटै मुलुकमा पनि कैयौ कम्युनिस्ट पार्टीहरू अस्तित्वमा आएका छन् । एउटा मुलुकमा एउटै मात्र कम्युनिस्ट पार्टी हुनुपर्दछ भन्ने सोच नै त्रुटीपूर्ण छ जस्ले गर्दा एकआपसमा खिचातानी मारकाट बिचारको हत्या देखि लिएर भौतिक अस्तित्व नै समाप्त पार्ने जस्ता हिटलरी सिद्धान्तमा उन्मुख भएका कम्युनिस्टहरूले आफूले भन्ने गरेका मान्ने गरेका मार्क्सका सिद्धान्तलाई समयानुकुल अपब्याख्या नगरीकन जनताको पक्षमा बुझ्न नसक्दासम्म हत्या हिन्सा रोकिने सम्भावना कम छ । त्यसैले हत्या हिन्सा रहित सबैको बिचारको सम्मान गर्ने असल कम्युनिस्ट समुहको बिकास हुने गरी मार्क्सवादको ब्याख्या र नँया परिमार्जन हुनु पर्दछ। यसरी परिमार्जित मार्क्सवादले कम्युनिस्ट हु भन्नेहरू परिशिक्षित हुनु आवश्यक छ । होइन भने मार्क्सवादको नाममा कम्युनिस्टको नाममा जनताको नाममा एकआपसमा मारकाट गरेरै आफ्नो जीवन बिताउने छन् । जनताको स्वार्थ जस्ताको तस्तै हुनेछ केवल सुधार आफ्नो निजी भोगबिलास ऐसआराम नवसामान्तको उदय हुनेछ। जसको लक्षण देखिसकेको छ। सामान्तवादको विरोध गर्नेहरू नै नवसामान्तवादी बनेर आगाडी आउदैछन्।

अगाडी पढने की ? >>

सकारात्मक कदम

प्रतिपक्षको माग अनुसार नै प्रधानमन्त्रीले राजिनामा दिएर सकारात्मक काम गरेकोमा धन्यवाद । राजिनामा दिदा सबैलाई पीडा हुनु स्वभाविकै हो । त्यसमा पनि खाइपाइ आएका दलहरूको समर्थन पनि कायमै रहेको अवस्थामा ।

राजिनामा दिदा अनपेक्षित ठाँउबाट सहयोग भएन भनेर दुखेसो बिसाउनु भएको रहेछ । वहाँले आफ्नै दलका कमरेडहरूलाई प्रहार गर्न खोजेकोमा दुःख छ ।

कम्युनिस्टहरूले आफ्नो बिचार सँग मेल नखानेहरूलाई प्हार बाहेक नै के गर्न सक्दछन् र ? वहाँ पनि आफूलाई कम्युनिस्ट नै भन्ने गरेको पाइएको छ ।

आलोचना गर्ने परम्परा कायम राख्नु पर्ने हो । आलोचनाले आलोचित हुने ब्यक्तिको हृदय नै परिवर्तन गराउनु पर्ने हो तर यहाँ त राजिनामामा गुनासो सुनाइयो । यो त मिलेन ।

अगाडी पढने की ? >>

कम्युनिस्ट भन्नेहरू किन आफ्नै मित्रहरूलाई दुश्मन देख्दछन्

केहि दिन अगाडी प्रधानमन्त्री बनाइएका माधव नेपाल आपफ्नै पार्टीका उपाध्यक्षलाई गोप्य सूचना पुर्र्याउने मन एकातिर तन अर्को तिर भनेर सरापेका थिए । ठीक यही रोग एमाओवादीका पुष्पकलमलाई लागेको छ । उनी पनि भन्दछन आफ्नै भन्नेहरूले घेरबन्दी गरे भनेर । जनतालाई परेको पीर मर्काको कुरा कसैले भन्न चाहादैनन् ।

जनबिरोधीहरूलाई नै तक्मा बाडेर किर्तीमान कायम गरेका आफूलाई अब्बल दर्जाको र अरू सबैलाई निकम्मा खराब काम नलाग्ने देख्ने कम्युनिस्टहरू मध्ये कै माधव नेपालले बितेका १२ महिनामा अनेकौ जनबिरोधी कामका किर्तिमान बढाएका छन् । माधव सरकार सत्तामा आएदेखि अनवरत रूपमा अनेक खालका सङघर्षहरू चलाउदै आएका एमाओवादीका नेताहरू अब चाहि आफ्नै भाइसाथीहरू जस्लाई कम्युनिस्टहरूले कामरेड कमरेड भन्ने गर्दछन माथी नै जाइलाग्ने खतरा बढेको छ एमालेमा झै ।

कमरेडहरूको लडाइ के का लागि हो ? जनताले यो विषयमा जान्न चाहान्छ कृपया बताइदिनु होस । भन्न त भन्ने गरिन्छ नागरीक सर्वोच्वताका लागि भनेर । माधव नेपालले पनि भन्ने गरेका छन् नागरीक सर्वोच्वतामा नै प्रधानमन्त्री बनेको भनेर । के हो  उनीहरूले भन्ने गरेको नागरीक सर्वोच्वता ?

सेनाको पति जस्ले जनताका सिधासाधा छोराछोरी माथी गोली चलाउछ । शहिद भनेर कसलाई भनिन्छ त ? तिनै सेना पुलिसले गोली चलाइ मारेका नेपाली आमाका छोराछोरीहरूलाई होइन र ? कि बल्खू दरवारमा आफ्नै नेता मन्त्री भएकाहरूको मुखारबिन्दुबाट उत्पन्न वाणीका कारणले शरीर त्याग गरेका कमरेड डिकेन्द्र राजबन्शी तथा यस्तै अनेकौ अपहेलित अवस्थाका कमरेडहरूलाई भनिन्छ ? यसरी जनता मार्न गोली चलाउने सेनाका पतिलाई शान्तिको लागि तक्मा बाडने नागरीक सर्वोच्वता नै होला ? कुनै दिन यस्तो थियो कि तिनै सेनाका पतिले माधव नेपाल लगायतकालाई भेटाएको भए सायद के हुन्थ्यो यसै भन्न सक्ने स्थिति छैन । तिनै जनताको सहारामा बितेका बर्षहरू बिताएका यि कम्युनिस्टहरूले अहिले आफूलाई यहासम्म पुर्र्याउने जनता होइन कि तिनै सेनाका पतिहरू हुन भन्ने ठानेर होला नागरीक सर्वोच्वता भनेर उनीहरूलाई नै बोकेर हिडेको ।

आपसी झैझडता बन्द गरेर आपसमा मिलेर जनताका दुश्मनलाई नअङ्गालेर देशको उन्नती गरून भन्ने कामना गरेका जनताहरू फेरी पनि धोका बाहेक केहि नपाउने नै भए जस्तो यिनीहरूको चर्तिकलाले देखाउदछ ।

अगाडी पढने की ? >>

नेपाल प्रति भारतको कुदृष्टि

नेपाललाई सधै नै आफ्नो छत्रछायामा राख्न चाहने भारतको भित्री इच्छा पुरा नभइरहेकोले नै हालका केहि दिनहरूमा नेपाल र नेपाली बिरूद्ध जाइलागेका घटनाहरू भइरहेकाछन् । मेघालयमा नेपाली कुटिनु पिटिनु मारिनु लखेटिनु र नेपालले चुपचाप हेर्नुपर्ने उसको इच्छा एमआरपी छपाइमा बलमिचाइ सिमानाहरुमा मिच्ने काम गरेर पनि नेपालको प्रधानमन्त्रीले सिमा सम्बन्धी समस्या छैन भनेर भारत कै आवाज बोले पनि सिमानामा नेपाली भूमिलाइ डुवानमा पारी कैयौ बाँधहरू बनाएर ज्यादती गरे पनि यी र यस्ता कैयौ बिस्तारवादी कार्य गरिरहेको र चुपचाप सही मात्र रहेको बोल्न समेत नसकेको माधव नेपाल सरकारलाई एक पछि अर्को गर्दै हेपिरहेको छ । नेपालीले जताततै दुःख पाइरहेकाछन् ।

हालसालै पुनः नेपाली सेनाका सरसामान पनि रोकेको समाचार आएको छ । कान्तिपुरको न्यूजप्रिन्ट रोकेकै अवस्थामा छ । भारतले नेपाललाई उसको इशारामा राख्न चाहान्छ । यो सपना पुरा नहुँदासम्म चाहे जस्तोसुकै सरकार आए पनि रहने वाला छैन भन्ने कुरा बिगतले देखाइसकेको छ ।

अगाडी पढने की ? >>

भाषा प्रयोगमा दासताको सवाल

डा तारानाथ शर्मालाई नेपाली भाषामा हिन्दी तथा अङ्ग्रेजी शब्दको प्रयोग भएकोमा निकै चिन्तित देखिनु हुन्छ । आजभन्दा ५४ बर्ष पहिले बहाँहरूले हिन्दी मानेका कतिपय शब्दहरू सायद अहिले हिन्दी नरहेर नेपाली पनि भइ सकेको हुनुपर्दछ । यस तर्फ वहाँको ध्यान गएको छैन् । त्यतिखेर नेपाली भाषाले पचाउन नसेका कतिपय शब्दहरू नेपालीः भाषामा प्रयोग हुनु आपत्ति थियो होला । आज त्यस्ता कतिपय शब्दहरू नेपाली भाषामा विलिन भइसकेका छन् तिनको प्रयोगमा आपत्ति जनाउनुको कुनै मुल्य छैन होला ।

वहाँ कै शब्दमा पनि नेपाली भाषाले नपचाउने हिन्दी र अङ्ग्रेजीका विदेशी शब्दहरूलाई मात्र नेपाली भाषामा प्रयोग नहोस भन्ने मान्यता भएको देखिन्छ । नेपाली भाषाले पचाइसकेका शब्दहरूका बिषयमा केहि आपत्ती छ जस्तो छैन् । रह्यो कुरा कुन शब्द नेपाली भाषाले पचाएको छ र कुन शब्द पचाउन सकेको छैन निर्धारण गर्ने कुरा ।

भाषाको प्रयोग गर्ने कुरालाई वहाँले दासतासँग दाज्नु भएको छ । हाम्रो नेपाली भाषामा कतिपय हिन्दी तथा अन्य भाषाहरू आएर पचिसकेका छन् । कसरी नेपाली भाषामा यसको प्रबेश भयो त ? सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो कि नेपालीहरू कामको खोजीमा भारत लगायत विश्वका अनेकौ देशहरूमा भौतारिरहेका थिए छन जसका कारणबाट पनि नेपाली भाषामा यी वहाँहरूले भने जस्ता बिदेशी शब्दको प्रयोग हुन पुगेको होला ।

नसुहाउने किसिमले, अर्थको अनर्थ हुने गरी लक्षित पाठक तथा श्रोताले नै नबुझ्ने गरी भाषाको प्रयोग हुनुहुदैन । होइन भने भाषा भनेको मानव समुदाय बिच बिचार भावनाको आदानप्रदान गर्ने माध्यम नै हो । एक मानव समुदायले अर्को मानव समुदायलाई आफ्नो बिचार र भावना ब्यक्त गर्ने सवालमा सुद्धता स्पष्टता हुनु आवश्यक छ ।

नेपाली भाषा संस्कृति परम्परा भारतबाट प्रभावित छ नै । यसका धेरै कारणहरू हुनसक्दछन् । नेपाली भाषामा हिन्दी तथा अन्य भाषाले जसरी ठाँउ बनाएको छ राजनीतिमा पनि हाम्रा नेता भनाउदाहरू अरूको दासता स्विकार गर्न पछि नपरेको यथार्थता सबैको सामु छ नै ।

नेपाली भाषामा जसरी ‘शब्दप्रयोग, वाक्यगठन र उच्चारणजस्ता भाषाका धुक्धुकी मानिने तत्त्वहरूमा हेल्चेक्र्याइँ गर्दा नेपालीको आफ्नोपन’ नै नरहने भन्दा पनि डरलाग्दो कुरा नेपाली राजनीतिमा नेताहरू सम्पूर्ण रूपमा मित्रराष्ट्रको मुख ताक्नाले नेपाल नै नरहने हो कि भन्ने चिन्ताले ठाँउ लिदै गएको छ । यहाँ के काँग्रेस के कम्युनिस्ट जो पनि केहि समस्या पर्र्यो कि भारतमा गइ हिन्दी नबोली नहुने भएको छ । यो रोगले ग्रस्त नेपाली रजनीतिले कस्लाई कहाँ पुर्र्याउछ यसै भन्न सकिने अवस्था छैन ।

अगाडी पढने की ? >>

सरकार का १ बर्षे उपलब्धीहरूः युनिटी वायससेवालाई अन्तर्राष्ट्रिय उडानको इजाजत

सरकारका प्रबक्ताले आफ्नो १ बर्षे उपलब्धीहरूको नालीबेली प्रस्तुत गरेका छन् । यो नालीबेलीमा थुप्रै कुराहरू होलान । हाँसो उठदो कुरा त के छ भने युनिटी नामक ठगीको बदनाम संस्थालाई अन्तर्राष्ट्रिय वायुसेवा उडानको स्वीकृति दिएकोलाई पनि उपलब्धीमा नै राखेका छन् । कुनै कुराको निर्णय हुनु नै उपलब्धि हव भनेर भनिन्छ भने यो भन्दा लाज लाग्ने कुरा के ने हुन सक्दछ र ? त्यसमा पनि सरकारले ठगीको नाममा कारवाही चलाइरहेको संस्थालाई । सरकारले लाखौ मानिसलाई धोका दिएर लोभ देखाएर सरकारलाई समेत कर नतिरेर जालसाक्षी गरेर अरवौ रूपिया बिदेशी बैंकमा राखेर अबैध कारोकार गरेको यस्तो संस्थालाई इजाजत दिनु गल्ती गरियो भनेर भनेर जनता सामु भन्नु पर्ने होइन र ? अझ यसका मुख्य सञ्चालकहरू नै सरकारको सम्पर्कमा आउन समेत चाहेका छैनन् ।

हामीले बिश्वास गरेका नेताहरू यस्तै नाकामहरू गरेर जनतालाई भ्रमित तुल्याएका छन् । यसमा गर्व गर्नु भनेको त जनतालाई ठगी गर्ने काममा गर्व गर्नु नै हो होइन र ? एकछिन सबैले बिचार गरौ है ।

अगाडी पढने की ? >>

नयाँ संविधान तोकिएको समयमै बन्ला ?

एउटा मत सर्वेक्षणमा माथिको प्रश्नको जवाफ सोधिएको छ । यसको जवाफमा यस प्रकारको नतिजा रहेको छ।

• बन्छ 4558 १०.२५ प्रतिशत
• बन्दैन 37160 ८३.५८ प्रतिशत
• थाहा छैन 2739 ६.१६ प्रतिशत
• जम्मा मत ४४४५७ ९९.९९ प्रतिशत

यसबाट यो प्रष्ट छ कि जनतालाई संविधान बन्दैन भनेर ।

अगाडी पढने की ? >>

प्रधानमन्त्री फेरिने हल्ला चलेको छ

निर्वाचन नै किन ? भन्ने प्रश्न खटकिरहेको अवस्थामा फेरि अर्को अस्विकृत प्रधानमन्त्री बन्ने भन्ने हल्लाले चल्ला पार्र्यो भने गणतन्त्रको साञ्चै बलत्कार भएको फेरि पुष्टि हुनेछ । यस्तो नाकाम किन गर्दैछन । भारतले नेपाली मारिरहेको छ कोहि कतैबाट बोल्यो भने किन बोलेको भनेर हप्काउदछ । नबोल भन्छ । नेपालका तुइन काटिन्छन । कर्मचारी हराउदछन । सिमास्तम्भ मिचिन्छ । बिदेशमा नेपाली माथि अन्याय हुन्छ । सरकार चुप लागेर बस्दछ । बोल्न थालेमा चुप लाग भनेर इशारा आउदछ। यस्तै इशाराले यो देश चलेको छ । हाम्रो हामी नेपालीको स्वार्थमा होइन कि अर्काको स्वार्थमा यसो गरिन्छ ।

आफूले भन्ने गरेका सबै कुरा झुठ हुन भनेर भनिएको पनि छैन । काम गराइको तरिका हेर्ने हो भने यस अघि गरिएका बाचाहरू केवल सत्ता आरोहणका लागि मात्र हुन भन्ने प्रसस्त आधारहरू भेटिएका छन ।

छिमेकीसँग मित्रता हुने कुरा गलत होइन तर यहा मित्रताको नाममा दासत्व स्वीकार्नु चाहिलाई मित्रता भन्न मित्रता कै उपहास होइन र ?

अगाडी पढने की ? >>

फरक बिचारको हत्या,पतनको बाटोमा

हत्या हिंसा अपहरण आदि कार्यको लागि नाम कमाएको यो पार्टीले आफ्ना समर्थकलाई समेत छोडेको छैन । रामहरि श्रेष्ठले एउटा समान्य खालको गल्ती गरेका थिए । आफुसँग भएको रकम राम्रोसँग राख्न नसक्नु भनेको रामहरिको गल्ती होइन । ल मानौ उनले रकम चोरी गर्ने लुकाउने आदि गरे रे ? के उनलाई मार्नु नै पर्छ त ? काठमाण्डौको चुनावमा निकै राम्रो सहयोग गरेका रामहरिले ज्यान सजायको पुरस्कार पाए । के अचम्मको नँया नेपाल भयो बझिनसक्नु छ ।

त्यस्तै केहि दिनदेखि भरतपुरका माओवादी कै समर्थक मानिने भक्तमान श्रेष्ठको पनि हविगत रामहरिको जस्तै होला कि ? शंका गर्ने ठाँउ फराकिलो हुदै गएको छ । आपसी बिवादले गर्दा उनको ज्यान जोखिममा पर्ने कुरा अति नै नराम्रो हो । आफूलाई कम्युनिस्ट भन्नेहरूले यस्ता गैर कम्युनिस्ट चरित्र भए गरेको थाहै पाउदैनन् र भन्दछन कि हामीले हामीभित्रको शत्रुलाई पराजय गर्यौ भनेर । यहि कारणले पनि आफूलाई कम्युनिस्ट भन्नेहरूको पतन निश्चित छ ।

विश्व कम्युनिस्ट आन्दोलनमा पनि यस्ता खालका घटनाहरू नघटेका होइनन् । समान्य खालका विवादलाई पनि तिललाई पहाड बनाएर जाईलाग्ने गरेका प्रसस्त उदाहरणहरू पाइन्छन् । संसदीय बाटो अङ्गालेको एमालेमा पनि मान्छे कै (रामहरि जस्तै) हत्या नै नगरे पनि बिचारको हत्या गरिएको छ । फरक बिचार राख्नु भनेको आफू फाँसीमा लटकिनु जस्तै हो, भएको छ, यस्तो अहुनु पर्ने हो । किन यस्तो भएको छ त ? स्वतन्त्रता स्वाभिमानी इमान्दारीता लगनशीलता ब्यक्ति र पार्टीभन्दा माथि उठेर समाजको उन्नतीमा लाग्ने प्रतिबद्धता मानव अधिकार नारी हक हित अधिकारी भन्ने कुरा कुरा मात्रै नै हुन कि ?

भक्तमान माओवादी समर्थक नै हुन मात्र फरक के थियो उनी फरक बिचारका । फरक बिचारको हत्या कम्युनिस्टहरूको चरित्र हो भन्नमा अतिशयोक्तिपूर्ण नहोला । फरक बिचारको सम्मान गर्न सक्यौ भने कम्युनिस्टहरूको भविष्य सुन्दर सुनिश्चित हुनेछ । फरक बिचारको सम्मान गर्न सिकौ असल कम्युनिस्ट बनेर बनौ ।

अगाडी पढने की ? >>

एउटा तक्मा ज्ञानेन्द्रलाई राखिदिनुहोस नि!

माधव कुमार जी

जनआन्दोलनका खलनायक रुक्मांगद कटवाल, कुवेरसिंह राना, दुर्जकुमार राईलगायतलाई विभूषण दिँदा विभूषणको मात्र अपमान होइन, जनआन्दोलनका नायक र सहिदहरूको नै घोर अपमान भएको छ । त्यसैले एउटा तक्मा ज्ञानेन्द्रजीलाई पनि राखि दिनु होस नि ! यसो गरे कसो होला ।

अगाडी पढने की ? >>

रुपन्देही बन्द !

आज रूपन्देही बन्द छ । कारण एमाओवादीका अवधराज्यका सदस्य सपाटु यादवको हत्या ।

हत्या हिंसा आतङ्ग लुटपाट अपहरण जस्ता कामहरू कसैले पनि राम्रो मान्दैन् । तर पनि भइरहेको छ । यसलाइ रोक्ने तर्फ कसैको ध्यान गएको छैन् ।

सरकारमा रहुञ्जेलसम्म बन्द बन्दै गरौ भनेर पनि भनेको पाइयो तर फेरि बन्द भइ रहेको छ ।

रूपन्देही जिल्लाका एमाओवादी कार्यकर्ताको हत्या भएर बन्द गरिएकोमा जनताले शास्ती भोग्नु कँहासम्म ठिक छ त ? मुलुकमा जति पनि नराम्रा कामहरू हुन्छन् त्यसले जनताले दुःख पाउदछन् । कार्यकर्ता हत्याको बिरोध जनतालाई दुःख दिएर होइन जनतालाई शास्ती नकटाइकनै गरिनु पर्दछ ।

मर्ने मान्छे सदाको लागि मरे भने जनताले शास्ती भोगाएर उपलब्धी नै के हुन्छ र ? बरू सरकारसँग छानबिनका लागि अन्य उपायहरू अपनाउन सकिन्छ । सरकारले पनि यी र यस्ता हत्या हिँसा अपहरण आदि घटनाहरूमा सत्य तथ्य पत्ता लगाइ दोषीमाथि समयमा नै कारवाही अगाडी बढाउनुपर्दछ ता कि थप क्षति नहोस । मुक दर्शक भएर रमितेको रूपमा सरकारको उपस्थितीले घटनाले भयाभवको रूप लिने तर्फ सजक हुनु जरूरी छ ।

अगाडी पढने की ? >>

माधव नेपालद्वारा फेरी अर्को किर्तिमान कायम

जनबिरोधी कार्य गरेर नथाकेका नेपाका प्रत्रानमन्त्री नेपालले फेरी अर्को किर्तिमान कायम गरेका छन् । के हो त्यो काम । जनआन्दोलन जस्ले उनलाई प्रत्रानमन्त्रीको पदमा पदोन्नती गराएको थियो । के ज्ञानेन्द्रले माग गरेको निवेदन कै भरमा प्रधानमन्त्री हुने सपना देखेका आफुलाई कम्युनिस्ट भन्न पछि नपर्ने माधव नेपाल जनआन्दोलन सफल नभएको भए उनी यो पदमा आरोहण गर्न सफल हुने थिए त ?
आफूले टेकेर आएको धरातल नै भुलेर धरातल नै भत्काउने कार्य गरेका नेपालका नेपालले जनता उनलाई आवश्यक छैन जस्तो छ । उनी जनतालाई अनावश्यक बस्तु ठान्दछन् ।
हरूवा भडुवाहरू नै हावी भएर आएकाले हाल जनआन्दोलन बिरोधीहरूले पुरस्कार पाउदछन् पदवी पाछन् सोझा जनता सधै पिडा बाहेक केहि नपाउने प्रष्ट भैसकेको छैन र ?
तपाईहरू पनि पदक कस्ले पाउदछ त भनेर जानकारी चाहानुहुन्छ भने बुझीराख्नु आवश्यक छ । आसेपासे नाता गोता भष्ट्रचारी जनता बिरोधी एमाले काँग्रेसलाई नजीकबाट चिनेजानेका कमरेड र जय नेपाल भन्नेहरू । जनता बिरोधी नवसामान्तीहरू मार्क्सवादीको नाममा नवसामान्तीहरू । जे कुरा उनीहरूले बिरोध गरेर जनता उतारेका थिए ठिक त्यहि कुरा यिनीहरूले गरिरहेका छन् । यसकारण यीनीहरू नवसामान्तीहरू नै हुन । ब्यवहारले यस्तै देखाउदछ । ब्यवहारले जे देखादछ त्यसलाई बिश्वास गर्नु के हाम्रो अपराध हो त ?

अगाडी पढने की ? >>

गणतन्त्र दिवस

आजभन्दा २ बर्ष अगाडि २०६५जेष्ठ १५ गते नेपालमा राजतन्त्र समाप्त भएको घोषणा गरिएको थियो । त्यहि दिनको सम्झनामा गणतन्त्र आएको भनेर दिवस मान्ने गरेका छन् । गणतन्त्रको घोषणा गर्दै २ बर्षभित्र गणतन्त्रलाई मान्यता दिने संबिधान बनाउने भनेर संबिधान सभा पनि बनाइयो । दलहरू आपसी खिचातानी र सत्ता लिप्सामा नफसेको भए २०६७ जेष्ठ १४ मा नँया गणतन्त्रलाई संस्थापन गर्ने संबिधान बन्थ्यो । तर बन्यो १ बर्ष म्याद थप्ने काम मात्र । संबिधान बन्ने निश्चतता अझै बनेको छैन ।

२०६७ जेष्ठ १४ मा संबिधान बनाउछौ भनेर लागेका एमाले काँग्रेस र एमाओवादीहरूले यस्तो असहज स्थिति आउछ भन्ने सोचेका थिएनन् । यी दूरदर्शी पनि थीएनन् । आफ्नो खाइपाइ आएको सुबिधा संबैधानिक रूपमा समाप्त हुने भइ आत्तएका यीनीहरू रातारात गरी सहमतिको लागि सहमति गरेकाछन् । यो सहमतिले न त माधव कुमारले राजिनामा नै दिन्छन् । नत माओवादी सरकारमा गएर राष्ट्रीय सरकारको रूम नै दिन्छ । यसको लागि पुनः अर्को यस्तै खालको सहमति आवश्यक छ ।

भूतपूर्व लडाकुको ब्यस्थापन समुचित रूपमा हुने द्वन्दकालमा भए गरेका अन्याय अत्याचार जग्गा कब्जाको न्यायोचित समाधान पार्टीहरू निशस्त्रीकरणको सवाललाई कसरी समाधान गर्ने भन्ने बिषयमा यस अगाडी भए गरेका लगभग १४ वटा सहमति सहकार्यका दस्तावेजहरू कार्यन्वन मुख्य कुरा हो । संबिधानसभाको निर्वाचनले देखाएको उपस्थितीलाई पनि ध्यान दिएर समस्या समाधान गर्नुपर्नेमा दलहरू आआफ्नै स्वार्थमा लगनशील छन् । यो लगनशीलता पार्टीगत स्वार्थभन्दा माथि उठेर राष्ट्रीय स्वार्थमा लगाउन सकेमा मात्र गणतन्त्रको शिशुको उद्धार हुनेछ । यस तर्फ कसैको ध्यान नगएकोले नेपाली जनताले खुशी हुने अवस्था अन्यौलमा नै छ ।

गणतन्त्रको आजको अवस्थामा फेरी पनि सहमति सहकार्य एकता कायम रहोस । आपसी मेलमिलाप बढोस । यहि शुभकामना यस दिवसमा गरौ ।

अगाडी पढने की ? >>

गौतमबुद्धको जन्मस्थान लुम्बिनी

आज २५५४औ बुद्ध जन्मदिन ।

लुम्बिनीमा देशबिदेशबाट मानिसहरू जम्मा भएका थिए । सदा झै भाषण गरेर जन्मदिन मनाए ।

भन्न त भनिन्छ राजनैतिक अस्थिरताका कारण लुम्बिनीको बिकास भएन भनेर । बुद्धको जन्म भारतमा भएको भनेर पनि भनेको पाइएको छ । सरकारमा पसेका कम्युनिस्ट र काँग्रेसले यस बिषयमा केहि बोल्न चनाहादैनन् ।किन होला ?

सहि कुरामा बोल्न पनि डराउने किन ?  नेपालमा गौतम बुद्धको जन्म भएको हो भनेर कमाइ खाने भाडोको रूपमा रहेको लुम्विनी रहेको छ । आज भन्दा ३२ वर्ष अगाडी जनताको ११ बिघा जग्गा अधिग्रहण गरी  राजाको पञ्चायले  बनाइएको हो ।

आज गौतम बुद्धको जन्म मनाउने क्रममा मान्छेहरू जम्मा गरेर सरकारी रकमको दरुपयोग भएको छ । यस्तै किसिमले हरेक वर्ष रकमको दरूपयोग भइ रहेको छ । लुम्बिनीको नाममा अरवौको लुट मचाइरेका छन् । यो परम्परा गणतन्त्र घोषणा गरेर बनेको सरकारले पनि कायम राखेकोमा नेपाली दुःखित छन् ।

अगाडी पढने की ? >>

जताततै नेपाली अपहेलित

मेघालयबाट नेपाली खेदिएका खेदियै छन् । मदन तामाङ्ग पनि नेपाली मूलका भारतिय हुन जस्को हत्या भएको छ । अब त नेपाल भूभीमा नै पसि भारतिय प्रहरीले नेपाली मार्न थाललेको छ । नेपालको सरकार चुपचाप बसिरहेको छ मानौ बेखवर छ ।

भुटानबाट नेपाल मूलका नेपालीहरू खेदिएको दशकौ भएको छ । दुःख शास्तीको कुनै हिसाव किताब छैन । नेपालका सिमाहरूमा भारतियहरू आएर दुःख दिने क्रम रोकिएकोछैन । सरकारमा गएको एमालेको नेता के गरेर सत्तामा हालीमुहाली गर्ने हो ध्यान त्यति मै छ । जनताले कहाँ के कष्ट पाएका छन् कुनै चासो छैन् । नेपाली भएकै कारण भारत भुटान तथा अन्य देशहरूमा दुःख पाइरहेका नेपाली मूलका मानिसहरूको पक्षमा एक शब्द पनि नेपालका प्रधानमन्त्रीसँग छैन् ।

देश तथा बिदेश जँहा पनि नेपालीमा अन्याय हुनु भनेको नेपालीको मनमा चोट पुग्नु पर्ने हो तर त्यस्तो संवेदनशीलता यो गणतन्त्रवाला सरकारले महशुश गर्न सकेको छैन् । नेपाली हुनुमा गर्व गर्नुमा सरकारका मन्त्री रहेका छैनन् । सवैलाई थाहा भएकै कुरा हो कि एमाले नामक कम्युनिस्ट सत्तामा नजादैको अवस्थामा भारतको निकै जनतालाई उचालेको हुन्थ्यो । तर सत्तामा पुगेपछि यी सव बिर्सेर भारतले ज् गरे पनि केहि प्रतिक्रिया समेत दिन चाहादैन किन होला ? यसको एउटै जवाफ सत्ताको स्वादमा देश दुनिया सवैलाई बिर्सेर स्वार्थ नै हो ।

बिस्तारवादी भनेर नथाकेको एमाले किन आजकल भारतको कसैले विरोध गरेमा रिसाउछ । जनता जनार्दन मरेर विहाल भएको देख्न चाहने यो सरकारका प्रधानमन्त्री लगायतकाहरूलाई हामीले के भनेर भन्ने ?

अगाडी पढने की ? >>

वार्ता बैठक निश्कर्षविहीन

माओवादी-एमाले एमाले माओवादी माओवादी काँग्रेस काँग्रेस एमाले एमाले काँग्रेस काँग्रेस माओवादी वार्ता बैठक हरेक पटक निश्कर्षविहीन । सुन्दा सुन्दा पनि दिक्क । वार्तामा नै नेपाल र नेपालीले किर्तीमान कायम गरेको छ । निश्कर्षविहिनताको यो श्रृंखला कहिलेसम्ममा टुङ्गिने हो केहि थाहा छैन ।

जनतालाई माछो माछो भ्यागुतो बनाइरहेका छन् । कहिलेसम्म यो पिडा सहने हो नेपालीले । यहि मौका छोपी अनेकन ठगहरूले बिभिन्न बाहानामा अन्य उपायहरू लगाएर ठगी रहेका छन् ।

अगाडी पढने की ? >>

सरकारले ठगहरू पालेको छ

यत्रोबिधि रकम उठाएर सर्वसाधारण ठग्ने युनिटीलाई सरकारमा बस्नेहरूले सम्रक्षरण दिएर पालेकाछन् ।

अबैध काम गरेर हिजोका दिनहरूमा एउटा साधारण साइकलमा समेत हिडन नसक्नेहरू अहिले चिल्ला कारहरूमा सवार देखिन्थे । शंकाको बिषय थियो कि यी सब गतिबिधिबाट।

युनिटीका ठगहरुबाट रकम अशुल गरि सर्वसाधारण उपलब्ध गराउने काममा सरकारले तदारूक्ता देखाउन सक्नुपर्दछ ।

अगाडी पढने की ? >>

unity-life INT’L LTD ठगहरूको कम्पनी

AB119729 र AB225670 दूइवटा कार्डबाट ठगेकोले यीनिहरूलाई उम्कन दिनु हुदैन। सरकारले समयमा निगरानी राख्न नसक्नु ठूलो कमजोरी हो । अब यस कम्पनीको जायजेथा नियन्त्रण गरेर सदस्यहरूलाई शेयर सदस्यको रूपमा कयम गरेर बैंक फानान्स वा इन्सुरेन्स अस्पताल आदिमा नियमानुसार बनाउनु पर्छ ।
सरकारका धेरै कर्मचारीहरूको रकम यस्मा जम्मा छ । नियमकानून जान्ने कर्मचारीहरू यस्तो प्रलोभनमा फस्नु भनेको लाजमर्दो कुरा हो । कर्मचारी अरूभन्दा लोभिपापी भएकोले पनि यस्तो भएको हो । उनीहरूका सस्ता आकर्षणमा फस्न पुग्ने रकम देशको कुने कुनामा नहुने यसले गर्दा शङका अझ बढाएको छ ।
नेटवर्कको नामाम ठगहरूको बिगबिगी रहेको छ । यसलाई सरकारले मुकदर्शक बनेर हेर्नु हुदैन।
साथीभाईको नाममा यी ठगहरूले सबभन्दा नजीकबाट हामीलाई ठगेका छन् । मलाई ठग्ने रोमलाल गिरी हुन्। उनी पहिले कृषि बिकास बैंकमा काम गरेका थिए । त्यहिबाट हाम्रो चिनाजानी भएको हो ।

अगाडी पढने की ? >>

स्वतन्त्रता छ त ?

कम्युनिस्टहरूको स्वाभिमान हुनुको कुनै अर्थ छैन स्वतन्त्र बिचारको पनि मान्यता छैन मानौ यिनीहरू कसैका दासहरू नै हुन । अनुसाशनको नाममा यही दासता स्वीकार्नु नै उनीहरूको पार्टी जीवन हो । यसलाई कमरेडहरूले राम्रै बुझेको हुनु पर्दछ । सत्ता र शक्तिमा रहेका कमरेडहरूले फरक बिचार राख्ने कमरेडहरूलाई आफ्नो दास बनाउन पाएकोमा निकै प्रफुल्ल हुन्छन । यो कुकार्य एमालेमा मात्र होइन सवै नामधारीहरूमा हुन्छ ।

कमरेडलाई एमालेमा फरक बिचार राखेकै कारण सत्ताधारी माधव नेपालले 'सरकार बनेदेखि नै पार्टीका सूचना माओवादीसमक्ष पुर्‍याउने र सरकार ढाल्न माओवादीले बनाएका योजनामा सामेल हुनेहरूलाई छानबिन गरी कारबाही गर्नुपर्ने बताएका थिए । 'सरकार गठनकै वेलादेखि सरकार ढाल्न पार्टीको जिम्मेवार तहमा बस्ने नेताबाट प्रयास हुँदै आएको छ,' 'पार्टी समाप्त पार्न खोज्ने त्यस्ता गतिविधिको छानबिन गरी कारबाही गर्नुपर्छ ।' भन्न पुगेका छन । मानौ बामदेवको एमालेको जीवनमा कुनै भुमिका नै छैन ।

त्यसकारण यो दासतालाई के भनेर चित्त बुझाउने ? उनले तोकेर नै किटानसाथ भनिनै सके अब के को छानविन ? छानविन त पत्ता नलागेको कुरामा गर्ने होइन र ?

अगाडी पढने की ? >>

मदन आश्रित प्रति हार्दिक श्रद्धाञ्जली

२०५० जेठ ३ गते पोखराबाट चितवनका लागि गाडिमा सवार मदन आश्रित चितवनको दासढुङ्गामा रहस्यमय मृत्यूमा परी भौतिक शरीर त्याग गरेको आज १७ बर्ष पुग्यो । त्यसवेला भनिएको थियो टनकपुरको कारणले उनको शरीर जोखिममा पर्र्यो भनेर । आज वहाँ कै दल तथा बहुदलिय जनवादको नाममा हालिमुहाली चलिरहेको छ । हत्याका एक मात्र साक्षी अमर लामाले पनि देह त्याग गरि सकेका छन् । उनको वर्षको यसै अवसरमा बल्खुदरवारमा स्मृति सभा हुने गर्दछ । एमालेका कम्युनिस्टहरू उनको गुणगान पनि गाउने गर्दछन् ।

हत्याराहरू पत्ता लगाइ सत्यतथ्य जनसमक्ष ल्याउने काम अधुरै छ । गृह्य मन्त्री पनि भए प्रधानमन्त्री पनि भए । कहिले होला जनताको इच्छा पुरा हुने । आजकाल त यो कुरा कसैले पनि भनेको पाइदैन् । उनको गुणगान गाइन्छ हत्या गर्नेलाई लुकाइन्छ ।

यसै अवसरमा उनीहरूको सम्झनामा श्रद्धाञ्जलीका यी शब्दहरू ब्यक्त गरिएको छ ।

अगाडी पढने की ? >>

बाघ र स्याल दुवै मान्छेहरू होइनन्

मुलुकमा ‘बाघको छालामा स्याल रजाई’ भनेको ठीकै रहेछ ।  प्रधानमन्त्री बनाइएका माधव कुमारले आफूलाई बाघ भएको घोषणा गरेका छन । मुलुकमा बाघले मान्छेहरू माथि रजाइ चलाएको छ । त्यो पनि कस्तो बाघ भने स्वयघोषित ‘शालीनतायुक्त’ । ‘अरूले तपाइ भन्नु कता हो कता आफै मपाइ’ भएको नमूना होइन र ?
केहि समय पहिले उन कै दलकी एक बिद्याले आफ्नै अध्यक्षलाई ‘गद्यालाई धोएर गाँई’ नभएको गुनासो गरेकी थिइन । यसबाट पनि के प्रष्ट हुन्छ भने उनको दल पनि पशुहरूले चलाएको छ । गद्या भने पनि र गाई भने पनि दुवै पशुहरू नै हुन, अहिले माधवले भनेका बाघ वा स्याल पनि पशु जाति कै हुन । अ यी दुइ भनाइमा केहि भिन्नता चाहि छ । त्यो हो एउटा घरपालुवा जनावर जस्लाई पशु भनिन्छ भने अर्को जङ्गली जनावर । हो जङ्गली जनावरलाई सरकारले नै हेर्नका लागि चिडियाखानामा राख्ने चलन छ ।
आफूलाई ‘कम्युनिस्ट’ भन्ने गरेका छन् । कम्युनिस्टहरूले भौतिकतामा बिस्वास हुन्छ भनेर सुनिएको थियो । तर त्यसका नेताहरू बनेकाले ‘गद्यालाई धोएर गाई बनेन’ भनेर चिन्ता लिनु अचम्मको कुरा होइन र ?
जे हो यस देशमा जनावरहरूले पशुहरुले मानवजाती माथि शासनसत्ता चलाइरहेका रहेछन् । हामी जनताले यी पशुहरूलाई यी जनावरहरूलाई तह लगाउनु पर्नेमा यिनीहरूले हामी माथी शासन गरेका छन् । यसकारण त देशको बिकास नभएर बिनास तर्फ उन्मुख छ । धन्य हो ।

अगाडी पढने की ? >>

उद्योगी व्यवसायीहरू दोहोरो मारमा

सत्तासीन एमाले काँग्रेस र सत्ताहीन एमाओवादीको दोहोरो चपेटामा मुलुकका उद्धोगी ब्यवसायीहरू परेका छन् । हडताल आमहडताल हुन नदिनको लागि शान्ति सुरक्षाको लागि उनीहरूले मुलुकका राजनीतिक दलहरूलाई एकजुट गराएर सहमतिमा ल्याउन खोजेको पाइन्छ । तर आआफ्नो हठमा जकडिएका यी दलहरू मुलुकको लागि केहि त्याग गर्न सकिरहेका छैनन्।

उल्टो यिनीहरूले उद्धोग ब्यवसायीहरूलाई तथानाम दोष थुपारी रहेका छन् । एकाथरीले चन्दा दिएर पालेको आरोप लगाएको छ मानौ उनीहरूले कहिल्यै यी उद्धोगी ब्यावपारीसँग चन्दा लिएका छैनन् । चन्दा लिन कोहि भन्दा कोहि कम छैनन् । मात्र फरक के मा छ भने शैलीमा फरक छ । माग्ने तरिकामा फरक छ । सबैले मागेरै आफ्नो दुनो सोज्याएका छन् । त्यस्तै बाटो बन्द शहर बन्द पसल बन्द भयो भने जनताले नै दुःख पाउने हो । उद्धोगी ब्यापारीले नै दुःख खेप्ने हो । आन्दोलन नगरौ वार्ताबाट समस्या समाधान गरौ भन्दा उद्धोगी ब्यावसायीहरू सुकिला र खाइलागेकाहरू भनेर जनतालाई उचाल्ने काम भएको छ ।

रोजगारी दिने उद्धोगी ब्यवसायीहरू नै हुन । रोजगारी सृजनाका लागि धेरै नै उद्धोगहरू स्थापना तथा सञ्चालन हुन सकेमा मात्र रोजगारीका अवसरहरू नागरीकले पाउदछन् । यसकव लागि पनि शान्ति अनिवार्य छ । सरकारमा बस्नेहरूले यसलाई बुझ्न नसक्दा जनताले सधै दुःख पाउनु बाहेक अरूथोक पाउदैनन् । यव दुःखबाट मुक्ति दिलाउनु सरकारको कर्तब्य हो । यसको लागि ठोस कार्य गर्न सकिदैन भने सरकारमा बसिरहनु हुदैन । तुरून्त निकास दिएर अर्को विकल्पको खोजी हुनुपर्दछ ।

अगाडी पढने की ? >>

सत्ता कब्जाको राजनिति

कम्युनिस्टहरू सत्ता कब्जा गरि जनताको गाँस बास कपालको समस्या समाधान गर्ने भनि सपना बाडेर नथाकिरहेको अवस्थामा सत्तामा पुगेका छन् । एक किसिमले सत्ता उनीहरू कै हातमा छ । उनीहरूले जनताको कल्याणका कामहरू गर्न चाहेमा गर्न सक्दछन् । यस्तो अवस्थामा पनि फेरि सत्ता कब्जाका कुरा गरिरहेका छन् । के हो यो सत्ता कब्जा भनेको ?

एमालेले सत्ता कब्जाको सपना २०४७ साल पछाडीबाट देख्न छोडेको हो । त्यसपछाडी सायद सत्ता कब्जा भन्ने शब्दहरू उनीहरूका दिमागबाट नै हराएको पाइन्छ । त्यसभन्दा अगाडी सत्ता कब्जाका नाऊमा मुलुकका अनेकौ भागमा कब्जा कायम गर्ने काम नभएको चाहि होइन । त्यहि काम आजका एमाओवादीले गरेका छन् । आजका एमाओवादीका मान्छे (कम्युनिस्ट) हरू त्यतिखेरको कब्जाको बिरोधमा थिए । एमालेले पहिले पहिले गर्दै आएको कब्जाको खेती २०५२ साल पछाडी यी एमाओवादीहरूले सम्हाल्दै आएका छन् । हालका एमाओवादीका कम्युनिस्टहरूले गर्दे आएकाको बिरोधमा उभिने काम एमालेका कम्युनिस्टहरूले सम्हाल्दै आएका छन् ।

के हो त यो सत्ता कब्जा भनेको ? सत्तामा पुगेका कम्युनिस्टहरूले सत्ता कब्जा भनेको के हो त ? हाल नेपालमा एमाले एमाओवादी र काँग्रेस नै सत्तामा छन् । हो हिजोको अवस्थामा प्रचण्ड थिए त माधव छन् भोलीका दिनहरूमा मानौ काँग्रेसको कोहि होला । के यसो हुँदा कसैलाई किन आपत्ती ? आज सत्ता कब्जाको कुरा गर्नेहरूले के अन्यहरूलाई समाप्त पारेर मात्र आफ्नो जनताको उन्नती गर्ने काम गर्न सक्दछन् नत्र सक्दैनन् ।

माधव नेपालले भने जस्तै वहाँहरूले सत्ता कब्जा गर्ने जुन सपना जनतामा बाडनु भएको थियो अब सम्भव छैन भनेर "धम्की र सत्ता कब्जाको राजनीति त्यागिदिनु” भयो, र अब जनतालाई र एमाओवादीलाई समेत भन्न थाल्नु भएको छ “नेपालमा सत्ता कब्जा सम्भव छैन ।“ वहाँले सत्ता हाम्रो हातमा छ, हामी मिलेर देशको उन्नती गरौ भन्न सक्नु भएन । किन ?

अगाडी पढने की ? >>

सहमति टाढाको कुरा

सत्तासीन कम्युनिस्टहरू र सत्ताहीन कम्युनिस्टहरूको आपसी बेमेलका कारण नेपाली जनताले दुःख पाउने दिनहरू झन पछि झन बढदै गएका छन् । सहमति एकता र सहकार्य नेपाली जनतालाई मुर्ख बनाउने कुरा मात्र भएका छन् ।

म्रधानमन्त्री भएको एमालेको माधव नेपाल तथा सत्ता त्यागेको एमाओवादीको प्रचण्ड अब दुवै उदण्ड भएर लागेकाले जनताले निराशा बाहेक कुनै कुराको आशा बाँकी छैन ।

स्वच्छ छविको प्रमाणित हुन दरवार पुगेका माधव नेपाल संबिधान सभाको निर्वाचनमा एकभन्दा बढि ठाँउबाट हारेको होइन कि पराजय भएका अवस्थामा चिठ्ठा परेको जस्तै हात लागेको यो कुर्सी छोडन निकै गाह्रो परिरहेको छ ।

नागरीक समाज बुध्दीजिवि कलाकार ब्यापारीहरूलाई आफ्नो पक्षमा बोले ठीक नबोले बेठीक भन्ने यिनीहरूको वास्तविक अनुहार के होला । कस्तो होला । एउटाले सुकिला र खाइलाग्दा भन्ने अर्कोले सर्पलाई दुध ख्वाएर पाल्ने भनेर तिनै नागरीक समाज बुध्दीजिवि कलाकार ब्यापारीहरूलाई माथि खनिने रीस पोख्ने ठाँउ नपाएकाले यस्तो आवेशमा आएको हुन सक्दछ ।

नेपाली जनताले देशमा मिलेर शान्ति सुरक्षा बिकास निकास देऊ पो भनेका हुन । यस्तो कुरामा पनि राजनिति गरेर दोष तिनै माथि थोपर्ने नालायक काम गरेका छन् ।

शान्तप्रेमी जनतालाई दोष नदेऊ।बुध्दी विवेकको प्रयोग गर । यहि नै तिमीहरूलाई नेपाली जनताले भनेका छन् । अन्यथा नसोच । 

अगाडी पढने की ? >>

असुरक्षित जीवनः मार्ने धम्की आयो

कान्तीपुरमा ‘माओवादीका जिल्ला सदस्यद्वारा पत्रकारलाई ज्यान लिने धम्की’ नामक समाचार बिश्लेषण सायद सबैले पढेका होलान । मैले पनि यो कुरा पढे र थाहा पाएकि मा्ने धम्की आएछ । कारण के रहेछ भने पत्रकारले ‘मजदुरका नाममा उठाउँदै खाँदै’ (सायद रकम)  गरेको समाचार प्रकाशन गरेछन् । समाचार गलत थियो भने खण्डन आउनु पर्ने हो । तर खण्डन होइन कि ‘धम्की’ आएछ त्यो पनि कस्तो भने मार्ने ।  मानौ मार्ने बाहेक अरू जानेका नै छैनन् ।
“कम्युनिस्ट, क्रान्तिकारी” हुनका लागि के कसैको ज्यान लिनु पर्दछ । के कसैको ज्यान लिइएन भने त्यो ‘क्रान्तिकारी’ होइदैन, ‘कम्युनिस्ट’ होइदैन । जनयुध्दको नाममा धेरैले अनाहकमा ज्यान गुमाइसकेका थिए भने उनीहरू शान्ति प्रक्रिया आइसकेपछि पनि ज्यान गुमाउने क्रम रोकिएको छैन । यो कहिलेसम्ममा रोकिन्छ । यसको जवाफ हालमा प्रचण्डले तथा उनको एमाओवादीले दिनु पर्दछ । जवाफ मात्र होइन उनले यो कुकर्मलाई समयमा नै सच्याउनु पर्दछ । होइन भने जनता मार्ने कार्यकर्ताले कुनै दिन प्रचण्ड तथा अरूहरूलाई पनि तारो बनाउन सक्दछन् ।
हत्या हिंसा आतंक धम्की चन्दा करकाप जवर्जस्ती  नै “मार्क्सवाद” हो भने यि कम्युनिस्टहरूलाई तिरस्कार गर्नु बाहेक नेपाली जनताको अगाडी अरू केहि उपाय छैन, होइन भने यिनीहरू सवैले  जनता सताउने, चन्दाको नाममा हत्या हिंसा जवर्जस्ती गर्ने काम जुनकुनै बाहानामा पनि गरिनु हुदैन ।
सत्ता नपाउन्जेल ‘सत्ता प्राप्त गर्नका लागि’ भन्ने सत्तामा पुगेपछि अब के का लागि यस्ता क्रियाकलाप हुन्छ त ? सत्तामा पुगेपछि गरिब जनताको सबकुछ ठीक पार्छौ भन्नेहरूले अहिले पनि गरिब जनताको  कुनै काम नगरि खाली तिनै गरिबहरूलाई सताउने काम भइरहेको छ । कति दिनसम्म यिनको झूठलाई पत्याइरहने ?  आफूलाई ‘कम्युनिस्ट’, ‘गरिबको पक्षधर’, ‘सर्वहारावादी’ भन्नेहरुले सोच्ने बेला आएन र? 

अगाडी पढने की ? >>

फेरि मन्त्रीले कर्मचारी कुटे ।

अफताव आलम नाम गरेको माधव कुमारको मन्त्रीले एक उच्च पदस्त कर्मचारीलाई कुटे र नेपालको एक किर्तीमान कायम गरेछन् ।

यस भन्दा अगाडीका किर्तिमानलाई तोडदै उनले यो काम अघि बढाएका छन् । यस नेपाल मन्त्रीमण्डलमा यस्तै खालका नालायकहरूको बाहुल्यता छ । यिनीहरूबाट जनताले आश नै के गर्न सक्दछ र ?

अगाडी पढने की ? >>

उद्योगी-व्यवसायीलाई हप्कीदप्की

"माओवादी कार्यकर्तालाई जागिर दिने, आन्दोलनमा चन्दा दिने, भात खुवाउने अनि सहमति र सुरक्षा सरकारसँग माग्ने ?" प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल । माधव कुमारका कार्यकर्तालाई पनि सायद उधमीहरूले जागिर दिने आन्दोलनमा सम्मेलनमा पार्टीलाई बिभिन्न बाहानामा चन्दा दिने भूमिगत कालमा सायद जनताका घरमा नै भात खाएकै होलान । त्यतिखेर सायद सुरक्षा पनि तिनै जनताले गरेका थिए होलान । किन बिर्सेको ती दिनहरू ?

आज सत्ताको मात लागे जस्तो छ तीनै जनतालाई हप्कीदप्की गर्ने ।

हप्काएर के शान्ति हुन्छ ? यहि हो एमाले प्रधानमन्त्रीको काम कर्तब्य ? जनतामुखी हुने भनेको होइन र ? के उधमीहरू जनता होइनन् ।

चन्दा के एमालेले मागेको छैन र ? हरेक काम काजमा चन्दा । फरक यति होला कि कोहि अलि जवर्जस्ती त कोही संबैधानिक तरिकाबाट । सत्तामा हुनेले संबैधानिक तरिका र नहुने तथा नहुदा असंबैधानिक तरिकाबाट । यिनका भातृहरूलाई पनि उत्तिकै चन्दा दिनु नै पर्छ नदिए के हुने हो थाहा हुदैन । चन्दाको लागि कोहि भन्दा कोहि कम छैन । यसको बहानामा कसैले कसैलाई हप्काउनुको कुनै अर्थ छैन । जनतालाई जँहाबाट पनि शास्ती बाहेक केहि प्राप्त भएको छैन । जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको भनेको एकदमै ठीकै हो ।

अगाडी पढने की ? >>

शान्ति र्र्यालीको गलत ब्याख्या

मुलुकका शान्तिप्रेमी ब्यक्तिहरूद्वारा आयोजना गरिएको देशब्यापी शान्ति र्र्यालीको गलत अर्थ लगाइएको छ । आमहडतालको बिरोधमा अथवा सरकारको समर्थन नगरिइएको यो शान्ति र्र्याली दुवै पक्षले आफ्नो पक्षमा ब्याख्या गरेका छन् । वास्तवमा चालु रहेको आमहडतालले जनताको जनताको जीवन झन पछि झन कष्टकर बन्दै गएको थियो । यस्तो अवस्थामा गणतन्त्रवादी शक्तिहरू एकआपसमा मिलेर सत्ता चलाउन भन्ने मान्यता सवैको रहेको छ । तर यो नभइरहेकोमा सवैतिर चिन्ताको बिषय भएको छ । यी सव कुराको सन्दर्भमा नै देशका उध्दोगी ब्यपारी बुध्दीजिवी कलाकार आदि प्रबुध्द बर्गले सवैले मिलेर यस गणतन्त्रलाई स्थापित गर देशमा बिध्यमान समस्याहरू समाधान गर भनेर सरकारको समर्थन वा भनौ आमहडतालको बिरोधमा यो र्र्याली थिएन ।

तर सरकारमा बस्नेहरूले तथा आमहडतालमा बस्नेहरू दुवैले यसलाई आआफ्नो इच्छा अनुसार ब्याख्या गरेर पुःन एकअर्कालाई होच्याउने काम हुन थालेको छ । सरकारी पक्षले यसलाई आफ्नो बिजय र आमहडताल गर्नेहरूको पराजयको रूपमा लिनु र आमहडतालका पक्षधरले आफ्नो बिरोधमा र्र्याली निकाली सरकारको सहयोगी बनेको आरोप लगाउनु ।

आमहडताल फिर्ता पछाडि देशमा सहजस्थिति बन्ला भन्ने कल्पना सायद कल्पना मात्र हुनेछ जस्तो लागिरहेको छ । यसलाई बिजय र पराजय ठान्नु दुरभाग्य हो । सहमति सहकार्य एकताको बाधक यो प्रबृतिलाई आआफ्नो  दिमागबाट हटाउन सकेमा मात्र देशको कल्याण हुनेछ ।

अगाडी पढने की ? >>

स्वागत योग्य कदम

सहमति सहकार्य र एकता कै आधारमा राज्यत्ता सञ्चालन गर्दै नेपालको गणतन्त्रामक संविधानको निर्माण गरि देशमा शान्ति सुब्यवस्था कायम गर्नु पर्ने अवस्थामा आपसी अविस्वास शंका सत्ताको खिचातानी आदिबाट अशान्ती भइ रहेकोमा एमाओवादीले ६ दिनदेख सञ्चालन गरेको आमहडताल फिर्ता गरि नेपाली नागरीकको आवाजलाई ध्यान दिएकोमा हार्दिक धन्यवाद छ ।

यसलाई सरकारमा बस्नेहरूले आफ्नो सफलता ठानेर कुकार्य नगरून भन्ने सुभेच्क्षा पनि तमाम नागरीकले राखेका छन् । सरकारमा बस्नेहरू कै कुकार्य कै कारण समयमा शान्ति कायम हुन सकेन । देश अशान्त बन्यो । सहमति सहकार्य र एकता बिरोधी भएकै कारण प्रचण्डले सरकार छोडनु पर्र्यो । फेरि पनि यसलाई अपनाउन सकिएन भने शान्ति संविधान र जनतामुखी कार्य नहने नै हुन्छ ।

सरकार असफल भएको छ । सफल हुनको लागि देशमा शान्ति सुब्यवस्या कायम गर्न माओवादी लडाकाहरूको समुचित ब्यस्थापन मिलाउन सहकार्य सहमति र एकता नै अन्तिम अस्त्र हो । यसलाई त्याग गरिनु हुदैन । यसलाई अपनाउन सकियन भने जुन कुनै सरकार भइ पनि असफलता नै नेपाली नागरीकले भोग्नु पर्ने छ । त्यसकारण सफलताको लागि एमाओवादीले जारी आमहडताल त्याग गरी आएको अवस्थालाई सदुपयोग गरिनुपर्दछ ।

अगाडी पढने की ? >>

शान्ति र्‍यालीको सन्देश

आज २०६७ बैशाख २४ गते एमाओवादीले आमहडताल गरेको ६ठौ दिन । शान्ति र संविधानको सुनिश्चतताको लागि दलहरू बिच एकता सहकार्य सहमति कै लागि चालु आमहडताल गरिएको वा गराइएको बताइएको छ । यो हडतालले भने झन झन पछि भिडन्तको रूप लेला भन्ने चिन्ता सवैतिर थपिएको छ । प्रतिकारका आवाजहरू पनि आउन थालेका छन् ।

शान्तिपूर्ण भनिएको यस आन्दोलनमा लाठाहरू प्रदर्शनले अशान्त बनाएकव छ । किनभने लाठाहरू पनि एककिसिमका हतायारहरू नै हुन । प्ले कार्ड, कालो पट्टी, कालो झण्डा, मौन जुलुश, धर्ना, जुलुश, घेराउ, आदि बिना हातहतियार गरिनु पर्दछ र मात्र शान्तपूर्ण मान्न सकिन्छ । अरूले मानुन कि  नमानुन, वहाँहरू शान्तिपूर्ण भनेकै भरमा ‘हो’ भनेर भन्नु कतिसम्म उपर्युक्त हुन्छ त? सायद यहि कारणले नै होला प्रतिकारमा उत्रनेले पनि लाठा, खुकुरी, खुँडा लिएर देखा परेका ।

सरकारमा बस्नेहरूमा पनि खास गरिकन एमाले र काँग्रेसले सहमति सहकार्य एकता सडकबाट होइन कि संसदबाट वा सहमतिबाट हुनु पर्दछ भनेको छ । आन्दोलन शुरू भएदेखि धेरैपटक सडक छोडेर वार्तामा आउन भनेको पनि छ । प्रधानमन्त्री भएकाले म बाधक बन्दिन, सहमति भएमा भनेर कुर्सीमा बसिरहे कै छन् ।

सरकार र बिपक्षमा रहेकाहरूको यो राजिनामा वा आन्दोलन बन्द गर्ने र सहमति सहकार्य र एकताका साथ आगामी कार्यक्रममा लाग्ने कुरामा सहमति नभइ आआफनै अडानमा कायम छन ।

नागरीकहरू यीनीहरूका क्रियाकलाप देखि दिक्क छन । यहि दिक्दारीका कारण आजका दिनमा शान्तिको माग सहित कुर्सीको लागि नागरीकलाई दुःख नदेऊ! सरकार र बिपक्षले आआफ्नो हठ त्याग! दुवै मान्य हुने साझा बिन्दु पैलाऊ! राजिनामा र आन्दोलन बन्द एकै पटक गर! आदि आव्हान गर्दै शान्ति र्र्यालीको आयोजना देशैभरि गरिएको छ ।

एमाओवादीका नेताहरूले यस आन्दोलनलाई सरकारले गराएको भनेर गलत मुल्याङ्कन गरेको छ । संभ्रान्त ब्याक्तिहरूको आन्दोलन भनेको छ । शान्ति संविधानको चाहाना उनीहरूलाई झै अरूलाई हुनु स्वभाविक होइन र ?

सहमति भनेको सहमति गर्नेहरू बिचको देनदेनमा सहमत हुनु हो । माओवादीको मान्यतामा अन्य दलले सहमत हुनु वा अन्य दलहरूको मान्यतामा माओवादी सहमत हुनु होइन । सहमति गर्नेहरू बिच सवैले आआफ्ना मान्यताहरूमा केहि न केहि छोडनु पर्दछ र अन्य दलका मान्यता मान्नुपर्दछ । सवभन्दा महत्वपूर्ण कुरा त सहमति गरिएका कुरा कार्यन्वयन गरिनु हो । सहमति सम्झौता गर्दै जाने लागू गर्दै नगर्ने गर्दा आपसी विस्वासमा सङ्कट आउछ । अहिले आएको सङ्कट यहि नै हो जस्तो लाग्दछ । यो इमान्दारिता पूर्वक हटाउन सक्नु पर्दछ । यसमा नै सवैका कल्याण हुन्छ । आम नेपालीको चाहाना यहि नै हो ।     

अगाडी पढने की ? >>

मुलुकमा आमहडताल हावाहुरी र चट्याङ्गबाट क्षति

मुलुकमा आम हढताल चलिरहेको छ । कार्यलयहरू प्रायः बन्द नै छन । कर्मचारीहरू आउछन हाजिर गर्दछन दिन बिताउन धौ धौ हुन्छ । यहि क्रम चलिरहेको छ । बजार बनेद गराउनेहरू कहिले साइकलमा त कहिले पैदल घुमिरहेका छन् । भैरहवामा यहि क्रम छ ।

बन्दको मारमा परेका भैरहवाबासीलाई हिजो राती आएको हावाहुरी सँगैको चट्याङ्गले थप पीडा दिएको छ । इलेक्ट्रीकल तथा इलेक्ट्रोनिक्सका सामानहरू नोक्सान भएका छन् । समयमा मर्मत कार्य हुन सकेको छैन् । यो थप पीडाको रूपमा छ ।

यसै बिच चट्याङ्गबाट टिकुली गढमा एक इटाभट्टका २ मजदूर चट्याङ्गका कारण ज्यान गुमाएका छन् ।

आन्दोलन चलिरहेङ्को छ । आजदेखि प्रतिकार पनि शुरू भएको छ । आनेदोलनकारीले आइलाग्ने माथि जाइलाग्ने निर्णय गरेको समाचार आएको छ । यसले यो प्रष्ट हुन्छ कि मुलुक ठूलो दुर्घटना तर्फ गइरहेको छ । भिडन्त हुदैछ । यस अवस्थामा सरकार तथा दलहरू रमिते बनेर नबसौ ।

आन्दोलनकारीको तर्फबाट दुध पानी फोहोर जस्तै किसानहरूको माग अनुसार हरियो तरकारीको गाडीलाई पनि चल्न दिने तथा बजार साँझ ६ दखि ८ बजेसम्म खुल्दै आएकोमा अब ६ देखि १० सम्म चल्ने ब्यवस्था मिलाइएकोमा आन्दोलनकारीहरूलाई धन्यवाद दिनु पर्दछ ।

यस आन्दोलनले छिटो भन्दा छिटो सहमति सहकार्यको लागि दलहरूलाई तयार गराओस । जनताले शान्तिको अनुभुति पाउन । कसैले पनि हठ लिएर देशलाई भिडन्तमा नपुर्र्याउन । छिटो संविधान लेख्ने र जनतालाई पुःन अध्ययनका लागि पठाउने काम गरून । यसको लागि सरकार बनाएकाहरूले पनि ध्यान दिनु राम्रो हुनेछ । 

जनतालाई सर्वोपरी ठानी काम गरेमा सवथोक ठीक हुनेछ । यसको लागि पार्टीगत तथा ब्यक्तिगत स्वार्थ नै बाधक बनेको छ । यसलाई त्याग गर्न सकौ । यसैमा देश र जनताको कल्याण हुनेछ ।

अगाडी पढने की ? >>

वामदेव र माओवादी एकै -सत्ताधारी एमाले

एमालेले वामदेवलाई एमालेभित्रको प्रतिपक्षको ब्यवहार गरिरहेको छ भन्ने कुरा नौलो होइन । एकै मञ्चमा बस्दा समेत मन एकातिर तन अर्कोतिर भनेर प्रधानमन्त्री बनाइएका माधवले भनेर उनको अपमान गरेका छन । उनी अपमानित भएर नै होला उनले प्रधानमन्त्रीले राजिनामा दिएर वर्तमान समस्याको निकास दिनु उपर्युक्त हुन्छ भन्ने कुरा इमेल मार्फत पठाउनु पर्र्यो ।

यहि कुरालाई एमाले मन्त्रीहरूले उनलाई फेरि ‘अयोग्य र नालायक’ भनेकाछन्' । अरू सवै बेठीक म मात्रै ठीक भन्ने रोगले ग्रस्त यी कम्युनिस्ट नामधारीहरू हुन जस्ले सारा दुनियालाई बेइमान अयोग्य नालायक काम नलाग्ने भनेर भन्दछ । एमालेका यस्तै ‘अयोग्य र नालायक’ हरू हालको संविधानिभामा ९२ जना छन् ।

“जोगी हुनको लागि कम्युनिस्ट भएको होइन” भन्ने गुरूमन्त्रका साथ कार्यकर्ताबाट लेवी उठाएर पजेरो आरोहण गर्नेले सामान्य कार्यकर्ताको सामान्य जीवनयापनको सवालमा “मेरो खल्तीमा समाधान छैन भनेर हकार्ने र ज्यान दिने” कामलाई “उनीहरूको आपसी बेमेलको कारणले” भनेर उल्टो लासमाथि राजनीति गर्नेसम्मको कुकाम गरे ।

बर्तमान समस्याको समाधान कसरी हुन्छ अथवा हुनुपर्छ भन्नेमा सवैले आआफ्नो बिचार दिनु स्वभाबिक छ । वामदेवलाई इमेल प्रयोग गर्नु पर्ने बाध्यता यिनै सत्ताधारी कमरेडहरू गराएका हुन ।

सवैले भन्दछन कुनै एक दलले समस्या समाधान गर्न सक्दैन तर निकास दिन कोहि पनि तयार छैन । यिनीहरूले भन्ने गरेको सहमति सहकार्य एकता कुर्सी जोगाउने खेलको लागि नै गरिएको छ । जोगी नहुनका लागि सत्तामा रहिरहनका लागि हो । सत्ताधारी कमरेडहरू जनतालाई नमरून्जेल शोषण गरिरहनु होस ।

अगाडी पढने की ? >>

लाज लाग्ने भाषा, कुसंस्कार, अराजनीतिकता के भन्ने ?

‘नागरिक समाजको अगुवा भन्न लाज लाग्दैन रु माओवाद्यको नेता भएर राजनीति गर, गाली गरे। यस्ता गली गर्ने मान्छे नागरिक सजमाको अगुवा भन्न सुहाउदैन। गदा दिक्षित ।’ ab on 04/05/2010 09:13:43

माथिको बाक्यांश नँया प्रत्रिकामा डा. सुन्दरमणि दीक्षितले लेखेको एउटालाई खरानीमा रमाउने प्रधानमन्त्री नामक लेखमा प्रतिक्रिया दिने क्रममा पढेको हुं ।

ठीक छ यो लेख मन परेन उनले आफ्नो नाम समेत लेख्न लाज मानेर होला लेखेका छैनन् । आफैलाई लाज लाग्ने गरी किन बोल्नु, लेख्नु । लेख्ने बोल्ने सभ्यताको अभाव प्रष्ठ देखिन्छ ।

यो मुलुकमा सत्ता नजानुन्जेल ‘चोर देश छोड’, ‘फनालाको दलाल’, ‘फनाकाको सिन्दुर खोइ फनालो तेरो पोइ’ देखि लिएर तथानाम असभ्य अराजनीतिक अमर्यादित गालिगलौज छाडापन आफूलाइ सबभन्दा सचेत ठान्ने यिनै कम्युनिस्टहरूले परम्परादेखि गर्दै आएका हुन यसलाई छोडन सकेका छैनन् । यसैको थप नमूना माथीको बाक्यांश हो । यो प्रतिक्रिया लेख्ने कुन स्तरको को हो केहि थाहा छैन । यो कुरा पक्का छ कि उ वर्तमान प्रधानमन्त्रीको पक्का भक्त चाहि हो । जस्ले सभ्यताका शब्दहरू भेठाउन सकेन ।

माधव सरकारले वितेका १० महिनामा फोहरा शब्द बोल्ने दोस शब्दकोशलाई थोपर्ने  आफू मातहतका कर्मचारी पिटने असभ्य र अराजनीतिकहरूलाई जम्मा गरि बनाएको भजनकण्डली हो । त्यसमा पनि कतिले काम पाएका छन त कतिले बिना काम नै मन्त्री भएको खबर बेला कुबेला सुन्नमा आएकै छ ।

हामीले कहिले सभ्यता सुस्कृत सिक्छौ होला । हामी कहिले प्रजातन्त्रवादी हुन्छौ होला । आफ्नो भावना ब्यक्त गर्दा अर्कालाई चोट नपुगोस । किन हामीलाई सभ्यता मन नपरेको होला ?

अगाडी पढने की ? >>

सच्चा कम्युनिस्ट को ?

सवै नेता कार्यकर्ता आपसी मुठभेडमा लागिरहेको वर्तमान अवस्थामा आपसी मुठभेड त्यागी देश निर्माणमा लाग्न प्रेरित गर्नेहरू नै वास्तवमा सच्चा देशभक्त मान्न सकिन्छ । यसै सन्दर्भमा एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष कमरेड वामदेव गौतमले आफ्नै दलको नेता माधव कुमारले राजिनामा दिएर यो चालु भइ रहेको मुठभेडको अन्त्य गर्ने काममा सहयोग गर्न उपर्युक्त हुने बिचार ब्यक्त भएको छ । सच्चा देशभन्क्त राजनेताले आफ्नो र पार्टीको स्वार्थ हेर्दैन उस्ले देश र जनताको लागि सोच्दछ । एमाले पार्टीभित्र प्रधानमन्त्रीको राजिनामाको माग सहित पृथक शैलिबाट जनता र देशको हितको लागि आवाज बुलन्द गर्ने यो स्वाभिमानी समुह राष्ट्र र जनता प्रति ईमान्दार र बफादर रहेको प्रमाण हो । यसरि नै हरेक पार्टीका देशभक्त जनप्रेमी नेपालीहरुले आफ्नो राष्ट्र र जन्ताको स्वाभिमानको रक्षा गर्न सिक्नु पर्छ । देशको शान्ति र सम्बिधानलाई बिदेशीको बन्धक बनाउने काम गर्नु हुदैन ।

कमरेड वामदेवले यो आफ्नो बिचारलाई दलमा जोडदारले राख्नु पर्दछ । प्रधानमन्त्री बनाइएका माधव कुमारले पनि आफूलाई पार्टीगत तथा ब्यक्तिगत स्वार्थभन्दा माथी उठाएर समस्याको निकास दिनुमा नै उपर्युक्त हुनेछ ।

एमाओवादीहरूले घमण्ड त्याग गरि जनताले ब्यक्त गरेको सवभन्दा ठूलो दलको भुमिका निर्वाह गर्न नै उपर्युक्त हुन्छ । एमाओवादीले बिचार पुर्र्याउने कुरा के हो भने स्पष्ट बहुमत नभएको वरतमान अवस्थामा कुनै पनस काम एक्लै हुन सक्दैन । त्यसो भएकोले जुनकुनै काम पनि सहमति सहकार्य र एकताबाट नै गर्नु पर्छ । एमाओवादीले सहि जनताको पक्षमा काम गरे पनि अन्य सहयोगी दलसँग आवश्यक परामर्श भएन भने त्यो काम असफल हुन्छ । यसकारण आपसी छलफल सहमति सहकार्य हुन जरूरी छ ।

पार्टी, राज्य, सरकार, सेना, प्रहरी, हात हतियार नै नभएको, स्वचालित समाजको, त्यो उच्चतम अवस्था जसलाई साम्यवादी समाज भनेका छन को परिकल्पना गर्ने कार्ल मार्क्सका अनुयायी मान्ने कम्युनिस्टहरू अहिल्यै देखि नै पार्टीगत स्वार्थ ब्यक्तिगत स्वार्थ भन्दा माथी उठेर देशको उन्नतीका लागि समाजको बिकासका लागि साम्यवादी समाजको स्थापनार्थ इमान्दारीका साथ लगनशील भएर लाग्नु पर्ने हो त्यो भइ रहेको छैन । साँचो अर्थमा कम्युनिस्ट उनी नै हुन जसले पार्टीगत स्वार्थ ब्यक्तिगत स्वार्थ त्यागी समाजलाइ सर्वोपरी ठान्दछन् ।

अगाडी पढने की ? >>

कर्मचारीले दलको झण्डा बोकेपछि

२०४७ सालपछिको बहुदलियतामा नेपालका कर्मचारीले कोहि काँग्रेस त कोहि माले एमालेको झण्डा बोक्न थालेका हुन । हरेक जसो कार्यमा यी जनताको रकमबाट तलब भत्ता बुझ्नेहरू दलको झण्डा बोकेर उपस्थित हुने गर्दथे । नेताहरू यी सब देखेर आफ्नो पक्षमा उनीहरू यसरी खुलेर लागेकोमा खुशी नै हुन्थे । उनीहरूले यिनीहरूलाई कार्यालयको काम गर्नुहोस । जनताको काम गर्नुहोस । यसैमा दलको भविष्य छ । कर्मचारीहरू यसरी आउनुहुदैन भनेर कसैले भनेको पाइएन । यहि क्रम चल्यो निरन्तर । एउटाले सरकार बनाउथ्यो अर्कोले काम नगर्न शुरू हुन्थ्यो । काम गरे पनि कुन दलको हो पहिला त्यो पहिचाहन गरि मात्र काम अगाडी बढ्थ्यो ।

कर्मचारीलाई यसरी राजनितिक खिचातानीमा प्रयोग गर्नु कतिसम्म उपर्युक्त हो । कसैले जनपक्षिय भएर सोच्न सकेको छैन । यूनियनको नाममा राजनिती पनि उत्तिकै छ । सोझा कर्मचारीहरूको लागि कुनै दलमा नलागेकाहरूको लागि कसैले केहि गर्ने छैनन् ।

यो रोग गणतन्त्र नामक २०६२।६३ को परिवर्तन पछी झन मौलाएर आएको छ । दुई दलमा हुने खिचातानी अब तिन दलमा सरेको छ । कतिपय कर्मचारीलाई दलको झण्डा बोक्न भ्याइ नभ्याइ छ । उत्कृष्ट ठहरिएका कर्मचारी हरेक दिन दलको खटनपटनमा छन् ।

देशका राजनितिक दलहरू कस्तो खालको कर्मचारी ब्यवस्था स्थापना गर्न खोजेका हुन त्यो पनि स्पष्ट छैन । आदर्शको रूपमा त उनीहरू स्वच्छ निष्पक्ष इमान्दार जनताको काम प्रति जवाफदेहिता लगनशील पारदर्शी कर्मचारी प्रशासनको वकालत गरेको पाइन्छ । यो सव झूठ सावित भइसकेको छ । यस प्रति नेताहरूको के सोच्ने सम्मको फुर्सत छ त ?

अगाडी पढने की ? >>

आन्दोलन र कर्मचारीहरू

आन्दोलनका नाममा कार्यलयमा काम गर्नु पर्ने कर्मचारीहरू कुनै पार्टीको झण्डा बोकेर सडकमा देखिनु कतिसम्म उचित अनुचित के हो यो बिषयमा स्वयं देशका राजनितीक पार्टीहरूले बोल्नु पर्ने हो । किन यस्तो भइ रहेछ ।

भैरहवाको बुध्दचोकमा यस्तै कर्मचा्रीहरूले दलको झण्डा बोकेर बाटो छेकिरहेका देखिन्थे । के काँग्रेस के कम्युनिस्ट के एमाले के एमाओवादी सवैका आआफ्ना कार्यकर्ता उनीहरूले आयोजना गर्ने कार्यकर्ममा खटाउने गरेका छन् । जनताको सेवा गर्न जनताबाट उठाएको राजस्वबाट तलवभत्ता बुझ्ने यी कर्मचा्रीहरू दलको झण्डा बोक्नु कति सम्म ठीक ?

सहमति सहका्र्य र एकताको कुरा गर्नेहरूले यस बारेमा पनि जनतामुखी भएर कर्मचारीलाइ दलको झण्डा बोक्न लगाउने कुराको बिपक्षमा उभिउन भन्ने के आशा गर्न सकिन्छ ? 

अगाडी पढने की ? >>

नाराहरूः

कि गर राजिनामा कि तह लगाऊ आन्दोलनको नाममा जनतालाई शास्ती दिनेहरूलाई ।
कि गर राम्रो काम कि राम्रो काम गर्नेलाई छोड ।
जुङ्गाको लडाई नलड बरू जुङ्गा फालिदेऊ ।
आन्दोलनकारीहरू एकजुट होऊ प्रतिगमनकारीसँग मिलेर नहिड ।
देश बनाऊ नबिगार ।
ब्यक्तिबादी चिन्तन त्याग ।
कम्युनिस्ट होऊ भने पार्टीगत स्वार्थ भन्दा माथी उठेर मार्क्सको परिकल्पना बमोजिमको साम्यवादी समाजको निर्माणमा आजै देखि लाग।
होइन भने झूठको खेति नगर ।
 

अगाडी पढने की ? >>

नागरीक सर्वोच्वता सरकारको राजिनामा सहमति सहकार्य एकता

नागरीक सर्वोचता भनेको के हो ? यसको आआफ्नो ब्याख्या दलहरूले गरेका छन् । एनेकपाले नागरीक सर्वोच्चता भनेको निर्वाचित प्रधानमन्त्रीले भनेको नेपाली सेनाले सहर्ष स्वीकार गर्नुपर्छ भन्ने हो भने एमालेले शुरूमा सेनालाई ष्पस्टिकरण सोध्ने र चित्तबुझ्दो नआएमा अवकाश दिने कुरामा एकमत भए पनि पछि पछि हटने काम भयो परिणाम स्वरूप पुष्पकमलको सरकार असफल भयो । २०५८ सालमा काँग्रेस एमालेले शेर बहादुर देउवाको सरकार बिरूध्द राजाको दरवारमा जसरी सरकार परिवर्तनको मागका साथ पुगेका थिए ठीक त्यसरी नै १८ दलहरू राष्ट्रपतिका दरवारमा गई प्रधानमन्त्रीले गरेको सेनापति अवकाशको सवालमा गल्ती भएको यसलाई सच्याउनु पर्ने माग गरी बिन्तीपत्र चढाए अनुसार राष्ट्रपतिले अवकाशप्राप्त सेनापतिको थमौती गरि द्वन्दको बिजारोपण गरे । जवाफमा प्रधानमन्त्रीले पदबाट राजिनामा चढाए । २ ठाँउबाट पराजित तत्कालीन एमाले नामक कम्युनिस्टका नेता माधव कुमार नेपाललाई तिनै १८ दल समेत थप ४ दललाई मिलाएर नँया सरकार बनाए । सरकार बनेका दिनदेखि लगातार बिरोधको सामना गरेको यो सरकारले देशको बजेट सिध्याउने काम बाहेक नै के गरेको छ त ? भन्न त सवैले एउटै कुरा भन्दछन् सहमति सहकार्य एकता । सहमति सहकार्य र एकताको आआफ्नै ब्याख्या गरेर मुठभेडको काम गरेका छन् । सर्वमान्य ब्याख्याको  कोशिश गरिएन ।

सरकारका प्रधानमन्त्री भन्दछन् शान्ति सुरक्षा संबिधान बन्ने वातावरणको सुनिश्चितता नभइ बिचमा नै अलपत्र छोडन मिल्दैन कुनै पनि सरकारको प्रमुखले । यस कारण यसको लागि पुःन सहकार्य सहमति र एकता गरौ । राजिनामा दिन्छु । भन्दा भन्दै पनि जनआन्दोलनका नाममा अनेकन अप्रजातान्त्रिक अमर्यादित भाषामा नाराहरू लगाइ सचेत कम्युनिस्ट कार्यकर्ताको जुलुश होइन कि अचेत मानिसहरूको भीड जम्मा गरि बाटो बाटो घुमिरहेका छन् । जनताहरू आआफनो समस्या समाधानका लागि सङ्घर्षरत छन् । उनीहरू कोहि बिरामीलाई अस्पताल पुर्र्याउने कामको लागि त कोहि आफ्नो रोजिरोटीको लागि । ब्यपारीहरू उनीहरूको डरत्रासले आआफ्ना पसल ब्यवसाय बन्द गरेका छन ।

सवै सङ्घर्ष गरिरहेका छन् । कोहि सत्ता प्राप्तीका लागि त कोहि सत्ता जोगाउनका लागि । जनता चाँहि आआफ्नो जीउज्यान जोगाउन सङ्घर्षरत छन् । सरकार चलाउनेहरू राजिनामा दिएर भए पनि समस्या समाधान गरिनु पर्दछ। जनतालाई थप पीडा नदिकन नै तत्काल समाधान गर । कि यिनलाई तह लगाएर जनतालाई सुबिधा देउ ।

कि गर राजिनामा कि तह लगाऊ आन्दोलनका नाममा जनतालाई दुःख दिनेहरूलाई ।

अगाडी पढने की ? >>

कुसस्कार अराजनितिक चरित्र

कम्युनिष्ट कार्यकर्ता समाजको सभैभन्दा सचेत बर्ग भएकोले आलोचनामा प्रयोग गरिने शब्द सिष्ट र आलोचना गरिएको ब्यक्ति समेत प्रभाबित हुन सक्ने हुनुपर्ने हो । नेपालका कम्युनिस्टहरूले यसलाई पच्छ्याउन सकेका छैनन् । माले एमाले तथा अबका माओवादीहरू यसलाई आफ्नो अनुकेल मात्र ब्याख्या गर्न चाहान्छन् । भन्न त भन्छन हामी कम्युनिस्टहरू समाजका सबभन्दा सचेत ठान्दछन् । तर यो उनीहरूको मात्र तर्क हो । त्यसो त काँग्रेसहरू पनि आफूलाई सबभन्दा सचेत भन्न पाउछन् । अरू कसैले उनीहरूलाई तिमीहरू समाजका सबभन्दा बुध्दीजिवी सचेत इमान्दार लगनशील जनता प्रति जवाफदेही छौ त भनेको होइन र छैन ।
कमरेडहरु साच्चै कम्युनिष्ट समाजको सचेत बर्ग हो त? त्यसो भए ब्यक्तिगत लाञ्छना र अझ बिना कारण ब्यक्तिगत चरित्रहत्या को प्रयोग कम्युनिष्टको लागि सुहाउने कुरा हो त? पक्कै होइन होला। अझ नेपाल जस्तो देशमा नारीमाथीको गलत शब्द प्रयोग के उचित र क्रान्तिकारिता हो त? आर्यघाटका कुरा या फलानो चोर भन्ने कुरा त्यति गहिरो शब्द होइन तर बिद्या तेरो सिन्दुर खोइ फल्नो मान्छे तेरो पोइ भनेर किट्नु के क्रान्तिकारिता हो? बिना प्रमाण हाबादारी बोल्नु के प्रगतिशिल हुनु हो? अनि सुजाता कोइराला भारत तिर पोइल जा भन्ने अधिकार कसले दियो? होला सुजाता र बिद्या खराब होलान तर उनिहरुलाइ गालि गर्न सभ्य शब्द थिएनन र? अनि किन मानबताको निकृष्ट तहमा पुगेर नारा भट्याइयो कमरेडहरू?
कम्युनिस्टको नाममा देश बेचेवा राष्ट्रीयता बिरोधी कोशी गणडकी नदीनाला बेच्ने भनेर काँग्रेसलाई माले एमालेले भनेरै सत्तामा पुगेको हो । सत्तमा पुगेर उनीहरूले पनि टनकपुर बेचे अर्थात भारतलाई सुम्पे। त्यतिमात्र होइन भारतको इमान्दार आज्ञाकारी भएर आफ्नो पहिचाहन दिईरहेका छन् । असल मित्रको पहिचाहन दिने त ठिकै हो तर…………………।
भन्नुहोला भिडमा जे पनि हुन्छ भनेर। तर समाजका सभैभन्दा सचेत ब्यक्तिले यस्तो असभ्यहरूको भिड किन जम्मा गरियो ? कम्युनिष्ट पार्टीको कार्यकर्ता हुदैमा कम्युनिष्ट भइदैन । कम्युनिष्ट बन्न उच्च क्रान्तीकारी नैतिकता र संस्कारको आबस्यकता पर्छ। मनमा जे आयो त्यहि बोलेर क्रान्तिकारी भइदैन ।

अगाडी पढने की ? >>

भनाइ र गराइ एकरूपता कायम गरौ पार्टीगत स्वार्थभन्दा माथि उठेर आउ

मुलुकमा जारी अराजकताको अन्त्य गर्न असफल सरकार सत्तामा बसेर मुठभेड गरि रहेको छ । सवैजसोले आफ्नो घमण्ड त्याग्न नसेकेको अवस्थामा यो अवस्था आएको हो । जनता यस अवस्थाले जनता दिक्क छन् । शान्ति सुब्यवस्था कायम गर्न नसक्ने सरकारको प्रधानमन्त्रीले राजिनामा दिएर भए पनि निकास ल्याउनु बुध्दिमानी हुनेछ ।

एमालेका उपाध्यक्ष कमरेड बामदेव गौतम लगायतले देशलाइ मुठभेडबाट जोगाउने उदेश्यका साथ प्रधानमन्त्रीको राजिनामा माग गरि पार्टीगत स्वार्थभन्दा माथि उठेकोले यो स्वागतयोग्य कदम हो ।

सवै नेताहरू यस्तै त्यागी भावनाले अगाडी आएमा देशमा उन्नती हुने छ । माओवादी पनि आफ्नो घमण्ड त्याग गरि आपसी समझदारी कायम गरि जिम्मेवारी पुरा गर्नु पर्नेमा नगरेको पाइएकोले यसो नगरीएमा राम्रो हुनेछ ।

अगाडी पढने की ? >>

मई दिवस र

मई दिवस १ मईलाई मान्ने चलन छ अर्थात विश्व मजदूर दिवसको रूपमा १ मई तदनुसारसार १८ बैशाखलाई मान्ने गरिन्छ । मजदूर मुक्तिका दिवसका रूपमा यसलाई आजभन्दा १०० बर्ष आगाडिबाट मान्दै आएका हुन ।

नेपालमा खास गरिकन आफूलाई कम्युनिस्ट भन्नेहरूले यसलाई मान्ने गर्दछन् । यस बर्षको मई दिवस पनि मान्ने तयारीमा यहाका राजनितीक दलहरू लागि परेका छन् ।

नेकपाको एउटा समुहले मई दिवसको अवसरमा जनप्रदर्शन गर्ने भनि देशभरिबाट ब्यापक कार्यकर्ता देशको राजधानीमा उतारिरहेको छ । यसरी जनप्रदर्शनको उध्देश्य भनेको सत्ता प्राप्ती मात्रै रहेको देखिन्छ ।

यिनीहरूको तयारी लाठा गुलेली आदि लिएर गरिने प्रदर्शनले यो शान्तिपूर्ण हुने भन्नेमा शंका हुनु स्वभाबिकै हो । नेताहरूको अभिब्यक्ति र कार्यकर्ताको उदण्डताले यो मात्र शक्ति प्रदर्शन हुनेछ भन्न मिल्दैन ।

उनीहरूले भन्ने गरेको तेस्रो आन्दोलन के उदेश्यका लागि हो त ?  कस्को बिरूध्दमा ?

सात दल र शसस्त्र बिद्रोहमा रहेको एक दल गरि मिलेर २४० बर्ष सम्म सत्तामा रहेको राजतन्त्रको   अन्त भएको छ । सत्तामा रहेका यी ८ दलहरू आपसी बेमेल झगडा घमण्ड को भन्दा के कम भन्ने भावनाले जनतालाई हुनसम्म दुःख शास्ती पुगेको छ ।

संबिधानसभाको निर्वाचन पश्चात ४ महिनासम्म सरकार बनाउन नसक्नुमा सवै दलहरू उत्तिकै जिम्मेवार छन । सरकार बनाउने ठूलो दलले अन्य दलहरूलाई विस्वासमा लिन नसक्नु मुख्य कमजोरी भएको छ । एक त उ बिद्रोही हो भने अर्कोतिर बिद्रोहकालमा भए गरेका अपराध उदण्डता कब्जा बिद्रोहीको स्वभाव आदिमा सुधार नभईरहेको सेन्य सोचमा सुधार हुनु पर्ने सहमति सहकार्य र एकताबाट काम गर्नु पर्ने प्रतिबध्दता जति हुन्छन त्यसको पालना गरिनु पर्ने भनाई र गराइमा एकरूपता नभइरहेकोले नै आज यि दलहरूमा अविस्वासको वातावरण बनेको हो । एकआपसको अस्तित्वलाई स्वीकार गरि सवैलाई विस्वासमा लिएर काम गरे देखि गणतन्त्र सस्थागत हुनेछ होइन भने……………………..

अगाडी पढने की ? >>

झोले पढाइ कि बुर्जुआ शिक्षा ?

कुनैबेला बुर्जुआ शिक्षा पढनु हुदैन, यसले सामान्तको सेवा मात्र गर्न सिकाउदछ, यसलाई बहिस्का्र गर्नुपर्दछ भनि युवाहरूलाई पढनबाट बञ्चित गराउनेहरूले आज भोली 'झोले फढाइ' भन्न थालेका छन । उनी २०४७ सालको परिवर्तन पछाडि कैयौ फटक उच्चस्थानमा समेत पुगिसकेका हुनः एमालेका प्रदीप नेपाल ।'अदूरदर्शी नेता र झोले राजनीति' नामक नँया पत्रिकाबाट।

उनको नजरमा ‘सडकपेटीमा चिया बेचेर पनि छोराछोरी बोर्डिङमा ’ पढाउनु पर्दछ । यो चाहि ‘सम्मानको जीवन’ हो । त्यसो भए सरकारी बिध्दालयमा सरकारले किन यत्रो बिधि लगानी गरेको ? सरकारी बिध्दालयमा पढने के सम्मानको जिवन होइन ।

धेरैले भन्ने गर्दछन उनले पनि दोहर्र्याएका छन ‘नेपाल प्रकृतिको एउटा यस्तो वरदान हो’ ‘जडीबुटीको व्यापार’, ‘कृषिक्षेत्रको सानो बारी स्याहार्दा पनि नेपाली जनताको समृद्धि’, गर्न चाहने हो भने हामी आफैँ फलफूल निर्यात गर्न सक्छौँ बेच्ने कुरा त हामीसँग कति छन् कति  पार्टीहरूको आर्थिक प्याकेज ? नेपाल आफ्नै सागसब्जी र आलु खाएर बाँच्न सक्छ । पशुपालनको शिक्षादीक्षालाई बलियो पार्ने हो भने दुग्धपदार्थ र मासुमा नेपाल आत्मनिर्भर बन्न सक्छ । १० वर्षमा पाँच हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्ने घोषणा गरेको नेपालमा घोषणाको मितिपछि पाँच सय किलोवाटको नयाँ योजना थालिएको छैन । ६ दर्जन नेपाली निजी उत्पादकलाई प्रेरित गरेर लोडसेडिङ न्यूनीकरण गर्ने कार्यक्रम ल्याउनुपर्ने सरकार उल्टै उत्पादकहरूलाई ठाउँ-कुठाउँ अप्ठेरोमा पार्ने काम मात्र गरिरहेको छ ।’

यस्ता कुरा गरेर नथाक्नेहरू नेपालमा धेरै भइसके सत्ताको हालीमुहालीमा पनि पुगिसके । तर जनता मात्र होइन आफ्ना सोझा निमुखा सर्वहारा कमरेडहरू आत्महत्या गरि देह त्याग गर्न बाध्य छन ।

कम्युनिस्टको नाममा क ख रा पढदा खेरि देखि यी र यस्ता कुरा सुन्नमा आएको हो । यीनीहरू सत्तामा समेत पुगिसके आफ्नो मोपमस्तीमा डुबिसके अब भन्न थालेका छन कि बोर्डिङ्ग स्कूलको फढाइ पढनु सम्मानजनक हो स्कूलको पढाइ अपमानजनक हो । कुनै बेला यीनीहरू बोर्डिङ्ग स्कूलको बिपक्षमा थिए ।

‘गर्न चाहाने हो भने’ भनेर यिनले नेपाली जनतालाई अल्सी, पापी, अक्रमण्य बनाउन चाहेका छन । कस्ले दिएन उनलाई गर्न चाहेको काम गर्नको लागि । उनलाई ठाँउमा जनताले पुर्र्याकै हो । उनले भनेकै कुरा गरून भनेर त्यहा पुर्र्याएका हुन । किन गरेनन् ? फेरि जनतालाई नै दोस दिने । पार्टीमा पनि नी माथिल्लै स्थानमा छन । अनुसाशन तोडियो भनेर अन्य कतिपयलाई पार्टी परित्याग गर्न बाध्य पार्ने सम्मका कार्वाही हुन्छ भने यँहालाई यस्तो कुरामा छुट हुन्छ । 

अगाडी पढने की ? >>

राजीनामा र सहमतिको हिसाव

पहिले राजिनामा त्यसपछि सहमति भन्ने माओवादीहरू र पहिले सहमति अनि राजिनामा भन्ने एमाले लगायतका सत्ताधारी दलहरू । यहि जुहारी चलिरहेको छ । कतिसम्म चल्ने हो जनतालाई थाहा छैन् । माओवादीको हठका कारण सत्ता छोडी सडकमा आएको र माओवादीको हठ तोडन लागि परेका माधव सरकार । कर्मचारी पिटियोस महिला बलात्कृत हुन देशमा नरसंहार होस अराजकता बढोस हत्या बढोस मन्त्रीहरू फोहोरो सफा जे बुलुन कुनै फिक्री छैन उनी आफू दुई दूई ठाँउबाट पराजित भएर पनि सत्ताको बाघडोर पाएकोमा छोडन सकिरहेका छैनन् । दुई दुई ठाँउबाट जितेकाले सत्ताको बाघडोर सम्हाल्न नपाएको पिडाले छटपटिएकाहरू खपिनसक्नु भएको होला ।

कम्युनिस्टहरू एकआपसमा चरित्रहत्या गर्नेदेखि ब्यक्तिहत्यासम्म गर्न पछि नपरेको इतिहास छ । आफ्नो बिचारदेखि टाढा भएका आफ्नो बिचारमा सहमत हुन नसक्ने आफ्नो बिचार नमान्नेहरूलाई कम्युनिस्ट नै भएता पनि मार्क्सवाद प्रति आश्थावान भएतापनि उनीहरू माथि जाइलाग्नु उनीहरूको क्रान्तिकारीता हो । के माओवादी के एमाले सवै यस रोगले ग्रस्त छन् । यो अज्ञात रोगबाट कुनै पनि कम्युनिस्टहरू मुक्त छैनन् ।

मुलुकमा झाडापखालाले सयौ मानिसहरूको जताततै दुर्घटनाले मानिसको ज्यान लिइरहेको छ । जनताहरू गाँसबासकपासको समस्याले पीडित छन् । एकातिर यस्तो स्थिति छ भने हामी देश बनाउछौ नँया नेपाल बनाउछौ बिकास गर्दछौ जनतालाई सुख शान्ती सुरक्षा दिन्छौ भन्नेहरू स्वयं रोगी छन् । यो मुलुक रोगीहरूको देश भएको छ ।

आफ्ना कमरेडले पिडा सहन नसकि आफूलाई हत्या गरेका छन् उनीहरू भने सत्ताको खेलमा रमाइरहेका छन् । गरिव निमुखा सर्वहाराको नाममा धेरै गरिवहरूले ज्यान गुमाउनु परेको छ । गरिव कमरेडका समान्य समस्याहरू पनि समाधान हुन सकेका छैनन् । २०५२ सालमा टाढाबाठा कमरेडहरूले सुकुम्वासीको नामाम जग्गा हात पारे भने सोझा कमरेडहरू त्यो पनि गर्न जानेनन् । गरिवको पिडा पिडा नै रह्यो । अहिले पिडामा थोरै भएपनि महलमपट्टी लगाउन पाइने आसमा कमरेडको ढोका चहार्दा अपमान तिरस्कार अपहेलना बाहेक केहि पाउन सकेनन् । फरस्वरूप उनको अगाडी बाँकी नै के रह्यो र ?

सत्ता जोगाउन उनलाई कस्तो आपत परेको छ त्यो समस्या नबुझ्ने कमरेडले आफ्नो समस्या देखाउने ? यो कस्तो अनुशासनहीन बानीबेहोरा ! पार्टीको नेताको नेतृत्वमा बनेको सरकारको समर्थन पो गर्नु पर्ने समस्या ल्याएर अलमल्याउने ? त्यो पनि ब्यक्तिगत । राष्ट्रको होइन ।

सायद यिनै कारणले होला कहिले कमरेड माधव कँहा त कहिले कमरेड केपी कँहा त कहिले कमरेड भिम कँहा धाउदा धाउदै २ महिना बित्यो । यति धेरै धाउने कमरेडलाई एकपटक हकारेमा झापा पुग्दछन होला भन्ने मनसायले कमरेड भिमले हकारे । हकारेको भोलि शुभबिहानीमा उनले देह त्याग गरे । यो पनि सत्ताको लागि योगदान नै भयो किनभने अब त उनी यो समस्या लिएर आउदैनन् नि ।

कम्युनिस्ट गरिवहरूको लागि होइन धनिमानी कै लाग हो । टाठाबाठा फटाहा कै लागि हो । सोझा निमुखाको लागि होइन । यो कुरा यसले प्रष्ट पारेको छैन र ?     

अगाडी पढने की ? >>

माधव कुमारले प्रचण्डलाई नमान्ने

वर्तमान प्रधानमन्त्री भएका माधव कुमारले प्रचण्डको बिकल्पमा कुरा गरेका छन् । उनले प्रचण्डलाई भावि प्रधानमन्त्री मान्न तयार छैनन् । सिध्दान्तत दुवैले आफूलाई अबल दर्जाको कम्युनिस्ट ठान्दछन् । तर पनि एक अर्कालाई देखि सहनन्नन् । वनमा एउटा बाघको क्षेत्रमा अर्को बाघ आउदैन रे आई हाले उनीहरूमा झगडा हुन्छ लडाई गर्दछन रे । यी कम्युनिस्टहरूले आफूलाई त्यहि बाघको दर्जामा पुर्र्याउने कार्य गरिरहेका छन जस्तो छ । यसबाट हामी जनताहरू साह्रै दिकेक छौ ।

उसले उसलाई नमान्नु एकल काटे भएर हिडनु भनेको दुवैलाई नोक्सानीको कुरा हो । यसले देशमा राम्रो गर्ने लक्षण होइन । शान्तिपूर्ण राजनीति गर्ने वाचाबन्धनका साथ राजनीतिक दलहरू बिच एकता पश्चात २४० बर्ष पुरानो सत्तासीन राजतन्त्र समाप्त भएको हो । यसलाई कसैले आफ्नो मात्र योगदान सम्झनु मुर्खता मात्र हुनेछ महत्वपूर्ण कुरा त राजतन्त्र बिरोधी सवैको एकता नै हो ।

अबको अवस्था भनेको एकताबध्द भएर यस उपलब्धीको रक्षार्थ कार्य गर्नु नै हो । सवैको अस्तित्व सवै स्वीकार गरि एकताबध्द भएर काम गर्नुको विकल्प छैन । हाम्रन नेता तथा कम्युनिस्टहरूले आफूलाई वनको बाघ सम्झनु नै वर्तमान अवस्थाको दुर्भभाग्य हो ।

साम्यवाद जँहा पार्टी राज्यब्यवस्था सैनिक हतियार आदि विहिन समाजको परिकल्पना गरि समाजलाई त्यो अवस्थासम्म पुर्र्याउने लक्षका साथ काम गर्ने कम्युनिस्टहरूले आजैदखि आफूलाई सुधार्नु आवश्यक छ । उनीहरू पार्टीगत राजनीतिभन्दा माथी उठेर समाजलाई साच्चै साम्यवादी बनाउन तर्फ लाग्नु पर्छ । तब मात्र उनीहरू साच्चै साम्यवादी समाज बनाउदछन् । भन्ने कुरामा विस्वास गर्न सकिन्छ होइन भने कम्युनिस्टहरूको साम्यवादको परिकल्पना ठाट जाल झेल झूठ ठगीमात्र हुनेछ ।   

अगाडी पढने की ? >>

आज बैशाख ११ गते लोकतन्त्र दिवस ?

२०६३ साल बैशाख ११ गते तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्रले दलहरूले ड्राफ्ट गरि दिएको बक्तब्य दलहरूको भनाइमा कमा पनि नबिगारी संशोधन नगरि पढेको दिन । यस दिनलाई त्यसपछि सत्ता सम्हालेका दलहरूले लोकतन्त्रको दिन भनेर भन्न थालेकँ हुन । आज २०६३ सालको त्यहि दिन हो ।

नेपालमा प्रजातन्त्रको नाममा लोकतन्त्रको नाममा अहिले आएर गणतन्त्रको नाममा समेत दिवस मनाएर कर्मचारी लगायतकालाई बिदा दिने गरेका छन् । यहि सार्वजनिक बिदा गरेर नै दिवस उनीहरूको दिमागमा धुमधामसँग मनाएको अर्थ लगाउदछन् ।

यी यस्ता दिवसले जनताको मन छुने काम गरेको फाइएको छैन । यस्ले मुलुकलाई थप पिडा मात्र दिएको छ । कहिले प्रजातन्त्र त कहिले लोकतन्त्र त कहिले गणतन्त्र शास्ती मात्र भोग्न बाध्य छौ हामी जनताहरू ।

मार्क्सवादका नाममा समाजवादका नाममा जनतालाई पिडा मात्र दिएर नेपालका दलहरूले आफ्नो अयोग्यता राम्रोसँग देखायका छन् ।गाँसवासकपास भन्ने कुरा यिनीहरूले भन्न छोडेका छन् । शिक्षा स्वास्थ्य रोजगारी पनि यिनीहरूको शब्दकोशबाट हटिसकेको छ । छलकपट जालझेल तानातान हानाहान यिनीहरूका दैनिक क्रियाकलाप हुदैगएका छन् ।

नेपालमा साच्चै प्रजातन्त्र आएको भए लोकतन्त्रको लागि पुःन लडनु पर्दैनथ्यो होला । लोकतन्त्र साँचो अर्थमा भएको भए गणतन्त्रको घोषणा नै किन हुनु पर्दथ्यो । जनतालाई प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र भन्दा पहिला गाँसवासकपास चाहियो खान चाहियो लाउन चाहियो बस्ने बाँस चाहियो । जाजरकोटमा आज पनि जनताहरू पखालाले ज्यान गुमाउन बाध्य छन् । सिमानामा आज पनि जनताहरू असुरक्षित छन् । दिनदिनै हत्या हिँसा बढिरहेको छ । यि कुराको ग्यारन्टी भयमात्र प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्रको अर्थ हुन्छ । यसको औचित्य हुन्छ । जनताको लागि जँहा सुरक्षा हुन्छ शान्ती हुन्छ जँहा गाँसवासकपासको ब्यवस्था हुन्छ त्यहि नै उनीहरूको लागि प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र हुन्छ ।

त्यैसैले नेपालमा प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र नभइ भ्रमतन्त्र छ । यहि भ्रमदिवस मनाइरहेका छन् । दलहरू भ्रान्ती छरिरहेका छन् । जनता दिक्क छन् । फेरि के को बहानामा आन्दोलन गर्ने हो भनेर ।  जय हो भ्रान्तितन्त्र ! 

अगाडी पढने की ? >>

सेनाका जर्नेल र एमाले युवाबीच गोप्य वार्ता

सेनाका जर्नेल र एमाले युवाबीच गोप्य वार्ता भन्ने समाचार नँया प्रत्रिकामा प्रकाशित भएको रहेछ। देशमा माधव नेपाल र बिध्याले नरसंहार गरेके छन् प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र जे भन्नुहोस को नाममा नरसंहार गरेकै छन रकमको दुरूपयोग भएकैछ । शान्ती सुब्यवस्था कहि कतै राम्रो छ भन्न सकिने अवस्था छैन । एमालेका मन्त्रीहरूले के सेनालाई यस खालका काममा लगाइरहेका छैनन् भन्ने आधार केछ त

सेनाको सङ्गठन भनेको सरकारको सङ्गठन नै होइन र । सरकारले सेनाका मान्छेहरू भैटेर नभएर भातृहरूलाई लगाउनुको अर्थ के हुन सक्दछ त । के उनीहरूले आफ्नो स्वविवेकले यसो गरे होलान। के एमालेमा स्वविवेक प्रयोग गर्ने स्वतन्तत्रा छ त । उनीहरूहो अनुसाशनको बिधानमा स्वविवेकको कुनै स्थान छ त । किन लगाए नेताले भातृलाई सेनाको ‌‌‌‌‌। त्यो पनि अझ गोप्य रे ।

मुलुकमा रक्तपात चलेकै छ । यसलाई रोक्न नसकिरहेको अवस्था छ । अब सेनासङ्ग मिलेर थप रक्तपात गर्ने हिसावकितावमा एमालेकाहरू लागेको त होइन ।

अपराध रोक्न दक्षिणतिरको सिमानामा केहि ब्यवस्था गर्नैपर्छ भन्ने कुरा यिनीहरू सत्तामा नजादा त निकै भन्ने गर्थे तर सत्तामा पुगे पछि इमान जवान नै सव बिर्सेर आफ्ना पुराना कार्यकर्ता समेत बिर्सेर मार्क्सवाद लेनिनवाद सर्वहाराक्रान्ती मुक्ती स्वतन्तत्रा धन दौलत नै सवथोक मानेर सिध्दान्तलाई कमाइ खाने गरिखाने भ्रमको भाडो बनाएको त होइन।

अगाडी पढने की ? >>

बल्खु दरवारअगाडी कमरेड डिकेन्द्रले सत्ताधारी कमरेडलाई लाल सलाम चढाए ।

मिति २०६७ बैशाख ४ गते तदनुसार २०१० अप्रैल १७ का शुभबिहानीमा एमाले नाकम नेपालको एक सत्ताधारी कम्युनिस्टका इमान्दार, छलकपट नभएका सोझा, सर्वहारा, जिल्लास्तर भन्दा माथी लान योग्यता नभएका कमरेड डिकेन्द्र राजवंशीले बल्खु दरवार अगाडी 'सायद यस्तै कामको लागि लगाइएको आरूको बोटमा' पासो लगाइ झुण्डिएर आफ्ना 'चिनजाने'का कमरेडहरूलाई 'शुभबिहानीको लाल सलाम' चढाएका छन् ।
उनी लगभग २ महिनादेखि बल्खु दरवारमा बस्ने कमरेड केपी र माधवको चाकडी गर्ने गरिरहेका रहेछन् । कमरेडहरूले कहिले यता त कहिले यता घुमाइरहेका रहेछन् । घुमाउने क्रममा शुक्रवारको दिन गृहयमन्त्री बनेका कमरेड कँहा पठाएछन् । कमरेडले 'यस्तो आन्दोलन सवैले गर्दछन्; मैले पनि गरेकै हो र पो त म यँहासम्म आइपुगे । आन्दोलन गर्दैमा केहि हुदैन । यस्तो आन्दोलन गर्नेलाई मेरो खल्तीमा केहि पनि हुदैन' भन्ने आशयको अभिब्यक्तिका साथ हकारे पछि 'श्रमिकवर्गको मुक्तिको सिद्धान्त; सादा जीवन उच्च विचारको आदर्श; सामूहिक हितको संकल्पलाई मानेर जिवनभर सेवामा समर्पित कमरेड डिकेन्द्र राजवंशीले सायद 'सवै कुरा झुठमात्र रहेछ' भन्ने मान्यताका साथ सन्देश सारा दुनियामा पुर्र्याउन ति मान्यता परित्याग गर्दै आफूलाई यस दुनियामा रहनुको कुनै उपयोगिता छैन भन्ने ठहर्र्याए ।
आजका दिनसम्म कसैले उनलाई श्रध्दाका शब्द पनि लेखेको, बोलेको पाइएको छैन । बदलामा उनको लासमा 'घरायसी झगडाका कारण, बाबु छोरा बिच कुरा नमिल्दा, उनले यस्तो आरूको बोट, पासो र एकाबिहानैको मरण रोजे' भनेर राजनिति पो गरेको पाइएको छ ।
उनीहरूले चाहेको भए के उनलाई सहयोग गर्न सक्दैन थ्ये; कहिले यता त कहिले यता दौडाउन आवश्यक थियो । उनलाई दुःख, शास्ती दिनका लागि नै यस्तो आलटाल गरे । सत्ता बचाउन राष्ट्रको अरबौ खर्च गरेका कमरेडहरूले आफ्ना सिधा, सोझा, इमान्दार मानिसहरूलाई 'कमरेड'को नाता जोडदै वली चढान समेत पछि नपरेको यसले सन्देश दिइरहेको छ । 

अगाडी पढने की ? >>

गरीब देशका कर्मचारीलाई नयाँ बर्षमा ६ दिन बिदा !

एउटा देशमा नयाँ बर्षको उपलक्ष्यमा कति दिन विदा दिइन्छ होला ? नेपाल यस्तो देश बनेको छ जहाँ नयाँ बर्षकालागिमात्र राज्यले बार्षिक ६ दिन बिदा दिन थालेको छ ।
बैशाख १ गते देखि सुरु हुने बिक्रम सम्बत्को नयाँ बर्षलाईमात्र होइन, विभिन्न जाति, जनजातिले मान्ने गरेको नयाँ बर्षलाई समेत सरकारले विदा दिन थालेपछि सरकारी कर्मचारीहरुले नयाँ बर्षकालागिमात्र बार्षिक ६ दिन विदा पाउन थालेका छन् । जव नयाँ बर्षकै लागिमात्र ६ दिन विदा राज्यले दिन्छ, त्यो देशका कर्मचारीले बर्षदिनमा कति काम गर्दा होलान् ?

1. बैशाख १ गते नव बर्षारम्भको बिदा १ दिन
2. शेर्पाहरुको नयाँ बर्ष ल्होसारमा विदा १ दिन
3. गुरुङ्गहरुको नयाँ बर्ष ल्होसारमा विदा १ दिन
4. लामाहरुको नयाँ बर्ष ल्होसारमा विदा १ दिन
5. नेवारहरुको नयाँ बर्ष भिन्तुना विदा १ दिन
6. किराँतहरुको नयाँ बर्ष उँभौलीमा विदा १ दिन

नेपाल बहुजाती बहु भाषी बहुसंस्कृति भएको मुलुक हो । यहा हरेक जात जातीका आआफ्नै रीतिरिवाज परम्परा संस्कृति छ । यस्तै किसिमले आआफ्नै नँया वर्ष मान्ने चलन पनि छ । जजस्को नँया वर्ष पर्छ त्यो समुदायका मानिसहरूलाई यस किसिमको नव वर्षारम्भको विदा दिनु उपयुक्त हुने छ । सवैलाई विदा दिदा राज्यलाई नोक्सान हुन्छ भने नव वर्ष नभएकाहरूले बाध्यतावश मान्नु पर्ने कँहाको चलन हो त? गणतान्त्रिक वा प्रजातान्त्रिक वा संसदवादी वा राजावादी वा कम्यसनिस्टहरूको । जनतालाई देश बिकासलाई के यी बिदाले फाइदा पुर्र्याएको छ ? गरिव देशमा बर्षेनी यति धेरै विदा हुन्छ त्यसमा पनि नँया वर्ष थपिदिँदा त्यो देश कसरी उँभो लाग्छ ?

त्यसैले

1. एउटा समुदायको चाड र पर्वबारे अर्को समुदायकालाई थाहा हुँदैन । जव उनीहरु आफ्नो समस्या लिएर सरकारी कार्यालयमा जान्छन् त्यहाँ गएरमात्र उनीहरुले थाहा पाउँछन् कि आज फलानोको समुदायको चाड र पर्व परेकोले सार्वजनिक विदा छ भनेर ।
2. एउटा समुदायको चाड पर्व वा नयाँ बर्ष मनाउन सबै कर्मचारीलाई विदा दिने सरकारी नीतिबाट एउटाको चाड वा नयाँ बर्ष अर्का समुदायका कर्मचारीलेपनि मान्नै पर्ने भन्ने अर्थ लाग्छ । त्यसैले
3. जुन समुदायको चाड वा नयाँ बर्ष परेको हो तिनै समुदायका कर्मचारीलाई मात्र विदा दिनुपर्ने निति बनाएमा यो समस्या टर्ने थियो साथै देश बिकासमा पनि टेवा पुग्ने थियो ।

अगाडी पढने की ? >>

नव वर्षारम्भको शुभकामना !

सदा झै २०६६ साल वित्न थालेको छ । २०६६ साल कति बडो राम्रो पनि भएको होला । धेरैलाई यो अनिष्ठ नै भयो । २०६६ सालले हामीलाई बिदा गर्दै छ र २०६७ सालले स्वागत गर्न तम्सिरहेको छ । यस अवसरमा सम्पूर्ण देश बिदेशमा रहनु हुने शुभचिन्तक ईष्टमित्र दाज्यू भाई दिदि बहिनी र सम्पूर्ण नेपालीमा शुख शान्ति समुन्नतीको कामना गर्दै २०६७ सालले नँया जोस जाँगर र उत्साह थपोस भन्ने कामना गर्दै हार्दिक शुभकामना ब्यक्त गर्दछु ।

अगाडी पढने की ? >>

फोरमद्वारा बन्द

बन्द जस्ले गरायपनि हुने नेपालमा आज र भोलिका दिन फोरमले बन्द गराएकोमा रूपन्देहीको भैरहवा आसपासका क्षेत्रमा यसको सामान्य प्रभाव परेको छ । आज पहिलो दिन खासै अप्रिय घटना भएको जानकारीमा आएको छैन । सरकारी पुलिसहरू भैरहवाको बुध्दचोकमा जम्मा भएका छन ।

यात्रीहरू रिक्सामा ओहोरदोहोर गरेका छन । भारतमा काम गरि घर फर्किएका नेपालीहरूले अत्यन्तै शास्ती खेप्नु परेको छ । सुनौली नाकाबाट अत्यधिक यात्रीको आवागमन हुने क्षेत्र हो ।

बन्द बन्दै गरौ भन्नेहरू यस्तो बन्द सत्ता नपाउदा गर्ने गर्दछन । हालको बन्द पनि नेपाली जनताले सत्ता नपाएकोले भएको भन्ने ठानेकाछन । सत्ता यस्तो शक्ति भयो जस्ले जनतालाई सुख हैन दुःख दिने चिजबस्तु भयो । सत्ताका लागि मरिमेटने यिनीहरू र सत्ताधारीहरू एउटै वारीका मुलाहरू हुन । यिनबाट जनताले भ्रमित हुन वेकार छ ।

आज २०६६।१२।२७ गते पनि फोरमद्वारा गरियको बन्दको यहा सामान्य प्रभाव परेको छ । बच्चाहरूले फोरमको झण्डा बोकी बाटोमा हिडने मोटरसाइकलहरू रोकी रहेको दृश्य देख्न पाइन्छ भैरहवाको बुध्दचोकमा । साँझ ७ बजे पछि फोरमका कार्यकर्ताहरू घर तर्फ गएको मौका छोपी प्रशासनले स्कटिङ्ग गरि सवारी साधन चलाएको देखिन्थ्यो । यहि मौका छोपी तिनाउ नदिबाट गिटी बालु बोक्ने टिप्परहरू तछाड मछाड गरी दौडिरहेको पनि देख्न पाइन्थ्यो ।  

अगाडी पढने की ? >>

आफै नियम बनाऊ आफै उलङ्गघन गर

सार्वजनिक खरिद ऐन ०६३ सायद यिनै कम्युनिस्टहरूले बनाएको हो । अब यिनलाई त्यो नियमको कुनै ख्याल भएन ख्याल गर्नुपर्ने आवश्यकता पनि यिनले ठानेनन । भारतलाई एमआरपी छाप्न दिने निर्णय यि नियमको आधारमा होइन कि सम्बन्ध दवाव सत्ता आदाको आधारमा दिदैछन । कस्तो लाचार छ सरकार । आफे बोक्सी आफै झाक्री । ल हेर्नुहोस त्यो ऐनका दफा दफामा के छ जुन सरकारले बेवास्ता गरेको छः

एमआरपी भारतलाई छपाउन दिँदा सरकारले उल्लंघन गरेको सार्वजनिक खरिद ऐन ०६३

दफा ४: मालसामान निर्माण कार्य र सेवाको विवरण तयार पार्नुपर्ने

दफा ५: लागत अनुमान तयार पार्नुपर्ने

दफा ६: खरिद योजना तयार पार्नुपर्ने

दफा ७: खरिद कार्यको जिम्मेवारी

दफा ८: खरिद छनोट गर्नुपर्ने -मूल्यको आधारमा समेत)

दफा ९: खुला रूपमा बोलपत्र आह्वान गरी खरिद गर्नुपर्ने

दफा ११: बोलपत्र प्रक्रिया

दफा १३: बोलपत्रसम्बन्धी कागजात तयार पार्नुपर्ने

दफा १४: बोलपत्र आह्वान

दफा १५: अन्तर्राष्ट्रियस्तरको बोलपत्र आह्वान गर्नुपर्ने

दफा २१: बोलपत्र जमानत

दफा २२: बोलपत्र खोल्ने

दफा २३: बोलपत्र परीक्षण

दफा २४: बोलपत्रउपर कारबाही हुने

दफा २५: बोलपत्र मूल्यांकन

दफा २६: -१) -२) बोलपत्र अस्वीकृत गर्ने वा खरिद कारबाही रद्द गर्ने

दफा २७: बोलपत्र स्वीकृति र खरिद सम्झौता

दफा ३२: प्रस्ताव खोल्ने

दफा ३६: प्रस्ताव अस्वीकृत गर्ने वा खरिद कारबाही रद्द गर्ने

दफा ४०: सिलबन्दी दरभाउपत्रसम्बन्धी व्यवस्था

दफा ४१: सोझै खरिदसम्बन्धी व्यवस्था

दफा ५२: (१) (२) खरिद सम्झौता र सोका सर्तहरू

दफा ५९: खरिद सम्झौता अन्त्य र सोको उपचार

दफा ६१: सार्वजनिक खरिद कार्यमा संलग्न पदाधिकारीको आचरण

यो सरकारका अगाडि राष्ट्रीयता जनतालाई झुक्याउने जालमात्र सवित भएको छ । कम्युनिस्टहरूले धेरै पहिले देखि राष्ट्रीयताको वारेमा भारतको विरोध गर्दै आएका थिए त्यो त नाटक मात्र पो रहेछ काँग्रेस भारत विना बाँच्न नै सक्दैन उसलाई भन्नु केहि छैन ।

अगाडी पढने की ? >>

'यस्ता शब्दहरू शब्दकोशबाट नहटुन्जेल प्रयोग भइरहन सक्छन्'

मन्त्रीको कुकृत्य लुकाउन शब्दकोशलाई पनि दोष दिन मिल्छ र यस्ता मन्त्री पालेर बस्ने प्रधनमन्त्रीलाई के भन्ने । खुब अनुसासनको कुरा गरी नथाक्नेले एउटा जावो अश्लिल बोल्नेलाई कारवाही गरेर देखाउन नसक्नेले के देशमा बिकास निर्माण र उन्नती गर्ने छन् होला । गर्छन होला उहि अश्लिलताको ।

अगाडी पढने की ? >>

महिलाको हक अधिकार

नेपालमा महिला माथि अन्याय अत्यचार भयो भनेर भन्न थालेको धेरै भयो । आमा दिदि बहिनी हो कति बस्छौ दासी भइ सुखको सधै प्यासी बनेर गीत गाउदै गाँउ गाँउ हिडने कम्युनिस्टहरू अहिले सत्तामा पुगेका छन् । सेनाको मन्त्री समेत महिला छ त्यसमा पनि आफूलाई कम्युनिस्ट भन्ने नै छ ।

महिला माथी पुरूषले अन्याय गर्छ होला । त्यो पुरूषलाई सघाउने महिला नै हुन्छे । हालसालै नेपालमा सुन्तली धामी माथी अन्याय भयो । सुर्खेत र बर्दियाको सिमामा ३ जना दलित महिला माथी वलत्कार अनि हत्या भयो शिकारीको बहानामा । रक्षामन्त्री भएकी कम्युनिस्टकी मन्त्रीले आफ्ना सेनाहरूले शिकारीलाई मारेको भनेर भनिन । उनले सामान्यतया महिलाको बेदना र बाध्यता समेत ख्याल गरेको पाइएन । मन्त्री भएको घमण्डले नै होला यस्तो गरेको । के सेनाले हत्या बलत्कार गरिब नेपालीलाई मार्ने काम गरेको छैन बिगतलाई हेर्ने हो भने यो प्रष्ट नै हुन्छ । मैना सुनार १५ बर्षे वालिकालाई मार्ने काम यीनै बाट भयो । बसन्ती गुरूङ्गलाई बलत्कार गरी मार्ने कुकृत्य पनि सेनाबाट नै भयो । यस्तो वास्तविकता हुँदाहुदै महिला मन्त्रीले रक्षा मन्त्री भए भन्दैमा महिलाको हक अधिकारको सरक्षा गर्न नचाहने । कस्तो कम्युनिस्ट होला । सेनाले जे गरेपनि छुट पाउने कस्तो कम्युनिस्टहरूको नीति होला ।

महिलाको हक अधिकार सुरक्षा कस्ले गर्ने गरिव महिलाहरू के गरेर जीवन यापन गर्ने सरकारका ठेकेदार नेपालका कम्युनिस्टहरू यो कुरा किन बुझ्न चाहादैनन् । सत्ता नपाउञ्जेल सत्ताको लागि तिनै गरिव महिलाहरूलाई हक अधिकार भनेर लिएर हिडथे अहिले शिकारी भए। यो कस्तो बिडम्वना । गरिवले कसरी जिउने यो कम्युनिस्टहरूको राजमा। प्रधानमन्त्री गृह्यमन्त्री रक्षामन्त्री सवै कम्युनिस्टका । गरिव जनताको हत्या यिनै कम्युनिस्टहरूको राजमा ।  

अगाडी पढने की ? >>

युएमएलमा अलपत्र भएकाहरूः

पहिलो कुरा त वहाँ (प्रदिप नेपाल) ले 'आफूलाई एमालेभित्र अहिलेको राजनीतिक अलपत्रताको स्थानमा बस्नुपर्ने भनेर आफू एमालेभित्र चित्तबुझ्दो ठाँउ नपाएर वा भनौ भने जस्तो नभएर यस खालको जानकारी गराउनु भएको छ । जानकारीको लागि धन्यवाद । मलाई लाग्छ प्रदीप नेपाल एमालेको ठूलो नै मान्छे हो । अरू कतिपयले अनुसाशन तोडेको आरोपमा आफ्नो पार्टी नै त्याग्नु परेको उदाहरण यहा उल्लेख गर्नु आवश्यक ठान्दिन । अनावश्यक लम्वाई मात्र हुनेछ । त्यस्तोले यस्तो ‘अलपत्रता’ को कुरा निकाल्नु हास्यास्पद मात्र हो कि ?

अर्को कुरा छ साम्यवादको । मैले बुझेको साम्यवाद भनेको वहाँले भने जस्तै ‘निरन्तर परिवर्तित भइरहने प्रक्रियाबाट समाज, त्यो ठाँउमा पुग्नेछ, जहाँ न कुनै राजनीतिक पार्टी रहन्छन न कुनै सरकार । सरकार नभएपछि राज्यका सीमाहरू (सेना, पुलिस, जेल, नेल, हतियार, तेरो, मेरो, त, म, सानो, ठूलो ) भत्किन्छन र एउटा समुन्नत समाजको निर्माण भएको हुनेछ भन्ने मार्क्सले गरेको कल्पना नै हो । यस अनुसार हुनको लागि हरेक अत्यन्त अनुसाशित, इमान्दार, नैतिकवान, जिम्मेवार, विस्वासी हुनु आवश्यक छ । तब मात्र यो कल्पना साकार हुन सक्दछ ।

तेस्रो कुरा यो साम्यवाद अथवा साम्यवादी समाजको प्राप्तीका लागि कम्युनिस्ट पार्टी बनाउनु पर्ने आवश्यकता छ भन्ने कुरा । कम्युनबाट कम्युनिस्ट भएको हो । पेरिस कम्युन नै कम्युनिस्ट पार्टीको जननी हो । मार्क्स एंगेलेसले यही पेरिस कम्युनलाई आधार बनाएर कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्र लेखेर कम्युनिस्ट पार्टीको निर्माण गर्ने सैध्दान्तिक आधार तयार गरेका हुन । साम्यवादको कल्पना लिएर अगाडि आएको यस्तो संस्थामा आपसी बिस्वास, इमान्दारीता, उच्च नैतिकता आदि सदगुण हुनु पर्थ्यो; शुरूदेखि नै शङ्का, अबिस्वास, घृर्णा, आफूमात्र ठिक अरू बेठिक, एउटै पार्टी, एउटै सिध्दान्त बोकेकाहरू पनि आपसमा ससाना बहानामा बैरभाव राख्ने, झिना मसिना विवाद झिकेर आफ्नो तर्क पुष्टी गर्ने, नभए गध्दार, बदमास, फलानाको पुच्छर दलाल आदि भनेर नँया पिढिलाई मार्क्सवाद सिकाउने यिनै कम्युनिस्टहरू नै साम्यवाद ल्याउने भनेर नेपालमा २००७ साल देखि नै लागिरहेका छन् ।

चौथो कुरा हो ‘नेपालका धेरै बुध्दीजीवीले कम्युनिस्ट पार्टी चिनेकै छैनन्’ नचिनेकै कारणाले उनीहरूले ‘साम्यवादलाई कम्युनिस्ट पार्टीको शासन भनेका रहेछन’ । कम्युनिस्ट पार्टीलाई चिन्ने क्रममा ‘स्वयं बहुसंख्यक कम्युनिस्ट नेतासमेत अलमलमा छन्’ भन्ने कुराले ‘म ठिक, अरू सवै बेठिक’ भन्ने कम्युनिस्टहरूको चारिकत्रिकता प्रष्टयाएको छ, होइन र?

पाँचौ कुरा हो हतियारको । भौतिकवाद, बर्ग सङ्गघर्ष, द्वन्दवाद, शोषण, शोषण विहिन समाज जस्ता शब्दावलीहरू सायद मार्क्सवादको उदयपछि मात्र भन्न थालिएका होला । सर्वहारा वर्गको उन्मुक्तिका लागि सर्वहारा वर्ग पक्षधरहरू जम्मा भएर शोषकको बिरूध्दमा क्रियाकलाप गर्नका लागि बनाइएको संघ नै कम्युनिस्ट पार्टी हुन सक्दछ । त्यसले आफ्नो मुक्तिको लागि हातहतियार भएको सत्ताधारी वर्गसंग लडनको लागि हतियार नै उठाउनु पर्छ भन्ने मान्यता नेपालका सत्ताधारी कम्युनिस्टहरूको नजरमा पुरानो मान्यता हुन पुगेको छ । त्यसैले उनीहरू विना हिचकिहाट भन्दछन ‘ज्यानमारा बन्दुक कांग्रेसले पनि उठाएकै हो, माओवादीले पनि उठाएकै हो’ सत्य कुरा लुकाउने पनि गरिन्छ। हामीले पनि सर्वहारा वर्गको उन्मुक्ति कै लागि हतियार उठाएका थियौ भन्न ‘लाज’ मान्दैछन् । सत्यता लुकाउन चाहान्छन् । कस्लाई थाहा छैन र ? झापा आन्दोलनको वारेमा । २०२७।२८ साल देखि लगातार हतियार लिएर हिडेकाहरू आज सत्तामा पुगेका छन् । हो सत्ता बाहिर हुँदा जस्तो हतियार उठाउने कुरा नगरी देश निर्माण, बिकास, सिर्जनाका भाषा तथा ब्यवहार गर्नुपर्ने हो । त्यो पनि नगरी झूठको खेति गरि जनतालाई भ्रमजालमा फसाएका छन ।

अन्तिम कुरा प्रजातान्त्रिक समाजवाद र समाजवादी प्रजातन्त्रको । पहिलो नेपाली काँग्रेसको र दोस्रो नेकपाएमालेको । आफू ठिक अरू बेठिक । आफ्नो वादलाई जिन्दावाद अरूको वादलाई मुर्दावाद । ठिकै भनेका छन ‘शोषणविहीन समाजको भाषण यो दुनियाँमा कसले गरेको छैन र ?’ अरू जे गरेको छ ठिक त्यहि आफूले पनि गरेकोमा प्रष्ट पारेका छन । यो सम्म सत्य बोलेकोमा धन्यवाद ।

अगाडी पढने की ? >>

कम्युनिस्ट र साम्यवाद

कम्युनिस्ट र साम्यवाद १

कम्युनिस्टहरू के साम्यवादको लागि लागिरहेका छन । मार्क्सले कल्पना गरेको साम्यवादमा जेल नेल पुलिस प्रशासन सेना नभएको अवस्था हो । समाजको त्यो उच्चतम रूप हो । जँहा मानिसहरू अत्न्यन्त इमान्दार हुन्छन । जस्को कारणले मानिसहरू बैइमानीपूर्ण कार्यलाइ नियन्त्रण गर्न कुनै किसिमको सम्यन्त्र आवश्यक पर्दैन। सवै मानिसले आफ्नो योग्यता अनुसार काम गर्दछन र आवश्यकता अनुसार राज्यबाट आफ्नो आवश्यकताका कुराहरू लिन्छन ।

मार्क्सले कल्पना गरेको समाजको त्यो उच्चतम अवस्था के सम्भव छ । के हाल सत्तामा पुगेका आफूलाई कम्युनिस्ट भन्नेहरू यस दिशा तर्फ कार्य गरिरहेका छन । उनी इमान्दार कत्तिको छन त । उनीहरूले समाज माथी के बिस्वास गर्दछन । हामी सवै इमान्दार भयौ भने हामी सवै एकदम नैतिकवान भयौ भने आफ्नो काम कर्तब्य इमान्दारीतापूर्वक निर्वाह गर्यौ भने मात्र मार्क्सले कल्पना गरेको साम्यवाद हुनेछ होइन भने ।

मार्क्सले कल्पना गरेको साम्यवादी समाज बनाउछौ भनेर जनता माझ भन्दै आएका कम्युनिस्टहरू त्यस्तो समाज बनाउने भने कम्युनिस्ट पार्टी बनाएर समाजमा राजनीति गर्दैआएका कम्युनिस्टहरू के साच्चै इमान्दार छन । उनीहरू एक आपसमा पनि बिस्वास गर्न सक्दैनन् । एक आपसमा अबिस्वास छ । एकले अर्कोलाई होच्याउने चित्त नबुझे फलानोको दलाल गध्दार भन्न पछि नपर्ने आफ्नो कुरा मारे सव ठीक होइन भने सव बेठिक । यस्तो चरित्र बोकेका यी कम्युनिस्टहरूले के मार्क्सले कल्पना गरेको इमान्दारिता नैतिकताको समाज जस्लाई उनले साम्यवाद नामाकरण गरे के सम्भव छ ।

नाता गोता जातियताको नाममा जनतालाई लडाउने महिला वाल वालिका गरिव असहाय दलित जनजाती आदिवासी जस्ता जब्लजाल फिजाएर उनीहरू माथी नै यिनीहरू राजनीति गरिरहेका छन् । चुनाव गर्ने बेलामा यस्ता खालका सस्ता आवाजहरू निकाली आफ्नो पक्षमा ल्याउने काम बाहेक केहि गरेका छैनन । केहि गर्ने आशा पनि छैन ।

सत्तामा नपुग्दासम्म जमिन्दार नै हाम्रो मुख्य दुश्मन हो उसलाई मार्नुपर्छ र उसको शोषण गरेर जम्मा गरेको सम्पत्ति जनतामा बाडनु पर्छ भनेर आएका यि कम्युनिस्टहरू सत्ता पुगे पछि यी सव कुरा बिर्सेर यो त कम्युनिस्टको परानो मान्यता हो अब नँया मान्यतामा चल्नु पर्छ भनि छेपारले गर्ने कार्य गर्न थालेका छन ।

ठिक छ नँया मान्यताबाट समाजलाई अग्रदिशामा लैजाने काम भएमा राम्रै हुने हो । तर यिनीहरू एकआपसमा नै बिस्वास गर्न सक्दैनन् । गरिव जनतालाई सरकारको सेना पुलिस कर्मचारीले मार्दा पिट्दा भ्रष्टचारी गर्दा जनताको पक्षमा नउभिने जनता माथी अन्याय गर्ने फलानाले उक्साएको जनता हो भनेर उम्कने एउटै पार्टीका मन्त्री सहायक मन्त्री भएकाहरू पनि एक आपसमा समझदारी कायम गरेर जनताको काम गर्ने नगरेर आफ्नो जुँगाको लडाई गरेका छन । यस्ताहरूबाट जनताले के आशा गर्नु ।

कम्युनिस्ट र साम्यवाद २

कम्युनिस्टको वारेमा साम्यवादी वामपन्थी आदि शब्दावली प्रयोग गरेको पाइएको छ । मार्क्सको उदयपछि नै विश्वमा कम्युनिस्टको चर्चा परिचर्चा हुन थालेको हो । कम्युनिस्ट र साम्यवादी भन्नु फरक कुराहरू हुन । भन्ने गरिन्छ कि साम्यवादी समाज भनेको राज्य विहिन समाजको परिकल्पना हो । जँहा राज्यको उपस्थित हुदैन । सेना पुलिस प्रशासन जेल नेल हतियार आदि नभएको अवस्था हो । कम्युनिस्टहरूलाई साम्यवादी पनि भनेको पाइएको छ । कम्युनिस्टहरूले साम्यवादी समाजको निर्माणका लागि लागि परेकोले नै अन्यहरूले उनीहरूलाई साम्यवादी भनिएको होला । यस्तो भएता पनि साम्यवादी भनेको कम्युनिस्टहरूको शासन प्रणाली चाहि होइन भन्न सकिन्छ किनभने साम्यवादी समाज भनेको पार्टी विहिन राज्य विहिन समाजको अवस्था भएकोले कुनै पार्टीको शासन ब्यवस्था हो भन्न सकिने अवस्था छैन । बरू साम्यवादी समाजको निर्माण नै हुन्छ हुदैन यो नै शङ्काको कुरा हुन सक्छ । किनभने साम्यवादी समाजमा आपसी मित्रता इमान्दारीता उच्च नैतिकता एक आपसमा विस्वास आदि जस्ता सदगुण राजनीतिकहरूमा हुनु जरूरी छ । यस्तो भयो भने मात्र त कम्युनिस्टहरूले भनेको जस्तो साम्यवादी समाजको बिकास हुन सक्दछ ।

नेपालका कम्युनिस्टहरूको कुरा गर्ने हो भने यीनीहरूले साम्यवादी समाजको निर्माण गर्दछन भन्ने कुरामा विस्वास गर्न सक्ने आधारहरू केहि पनि छैनन् । यिनीहरू एक आपसमा झैझगडा अविस्वास खुट्टा ताना तान ससाना निँहुमा ठूलो समस्या बनाएर जनतालाई ढाटदै आएका छन् । एकआपसमा मिलेर जानपनि सक्दैनन् । आफूमात्र सहि अरू सवै गलत भन्ने चलन यिनीहरूको पुरानो नै हो । साम्यवादी समाजको परिकलपनामा नै कम्युनिस्टहरूले आफ्नो भबिष्य देखेका हुन भने यिनीहरूले आफ्नो चरित्रमा सुधार गर्नु पर्दछ । एक आपसमा विस्वास इमान्दारीताको बिकास उच्च नैतिकता झूठ जालझेल नगर्ने सच्चा ब्यक्तिको रूपमा आफूलाई स्थापित गर्नु पर्दछ । साम्यवादको स्थापना गर्ने संस्थाले त्यसका सदस्यहरूले पक्कै पनि साम्यवादी समाजमा हुने भनिएका चरित्रहरू आजैदखि देखाउन सकेभने तमाम जनताले विस्वास गर्न सक्दछन कि यिनीहरू साम्यवादी समाज बनाउदछन भनेर । होइन भने यिनीहरूको काम पनि अन्यहरूको जस्तै झुठ बेइमानी जालझेल हो भन्ने बुझ्न बाध्य हुनेछन ।

अगाडी पढने की ? >>

कानू सान्याल प्रति श्रध्दाञ्जली

उनको आत्माले शान्ति पाओस! हार्दिक श्रध्दाञ्जली ।

 कानू सान्याल एक मार्क्सवादी लेनिनवादी नेता थिए । उनी भारतको नक्सलवाडी जिल्लामा जमिन्दारको बिरूध्द आन्दोलन गरेर आएका थिए । भारतको गणतन्त्र सरकारले उनका साथी चारू मजुमदारलाइ मारेका थिए । पछिल्लो समयमा उनी बिरामी भइ सहाराहिन हुन पुगेका थिए होलान सायद यही कारणले उनले ७८ बर्षको उमेरमा आफूलाई हत्या गरे । यो दुखद् समाचारले हामीलाई दुखित बनाएको छ । एउटा मार्क्सवादीले जीवनदेखि हार मानेर आफूलाई हत्या गर्ने सम्मको अवस्थामा आई पुग्नुले बाँकी मार्क्सवादीलाई आफ्नो जीवन शैली र बिचारमा केहि त्रुट्टी छ कि ? भौतिकतामा बढि बिश्वास गर्ने कम्युनिस्टहरूलाई आफू स्वयंलाई हत्या गर्नुले दुनियाका कम्युनिस्टहरू आफ्नो ब्यवहार गलत छ यसलाई सुधार्नु पर्छ भन्ने सन्देश त दिन खोजेका होइनन उनले ।

'नक्सलादवाद' शब्द माथि उनको घोर आपत्ती थियो किनभने नक्सलवाडीमा जुन आन्दोलन भयो त्यो एउटा ठाँउको नाम थियो; त्यो कुनै वाद थिएन यदि वादको खोजी गर्ने हो भने त्यहा मार्क्सवाद, लेनिनवाद र माओत्सेतुङ्ग थियो । रूसमा क्रान्ति भएको थियो कसैले त्यसलाई रूसीवाद भनेन ? रूसीवादी पनि भनेन । त्यसैले नक्सलादवाडीमा जुन आन्दोलन भयो त्यो नक्सलादवादी होइन कि मार्क्सवादी लेनिनवादी माओत्सेतुङ्ग बिचारले भएको आन्दोलन थियो ।

अगाडी पढने की ? >>

वर्तमान सङक्रमण कालिन नेपालको राजनीति बारेमा

'प्राज्ञिक विध्दार्थी परिषद् नेपालको आह्वान' नामक एक पर्चा चिन्तन, मनन, तथा अध्ययनको लागि प्राप्त भइकोले त्यसलाई जस्ताको तस्तै  (चिन्तन, मनन, तथा अध्ययनको लागि)  यँहा प्रस्तुत छः

वर्तमान समयमा जातिय, भाषिक, क्षेत्रिय, धार्मिक, सम्प्रदायगत आदि आधारमा ध्रुविकरण गराउने कार्य तीब्र रूपमा भइरहेको छ । अहिले आदिबासी, जनजातीका नाममा, भाषिक अधिकारका नाममा, राज्यको पुनःसंरचनाका नाममा र धर्मनिरपेक्षताका नाममा अनेक स्तर र रूप रङ्गका आन्दोलन सङ्घर्ष र बिद्रोह चलिरहेका छन् । अर्थात नेपालमा घृणाको खेती भइरहेको प्रष्टै छ । अझ जिम्मेवार पार्टीहरू स्वयं नै जातिय स्वायत्त राज्यको घोषणा गर्नमा सलंग्न हुनुले झनै सामाजिक सद्भाव बिग्रने र देश गृहयुध्दमा प्रवेश गर्न सक्ने सम्भावना बढदै गइरहेको संकेत स्पष्टरूपले देखिन थालेको छ ।

यस स्थितिमा दलगत राजनीतिक स्वार्थ भन्दा माथी रहेर राष्ट्रिय हितका लागि ब्यक्ति निर्माणका माध्यमद्वारा असल यूवा नेतृत्वको विकास गर्ने कार्यमा कटिबध्द प्राज्ञिक बिध्दार्थी परिषद् नेपाल आम यूवा बिध्दार्थी, शिक्षक, बुध्दिजीवि, नेतृत्वपंक्ति एंव सर्वसाधारण जनताहरूमा देशलाई विखण्डन र विभाजनको दलदलमा फस्नबाट जोगाउनका लागि निम्न बिषयहरूमा ध्यान दिँदै यसलाई जनस्तरमा ब्यापक बहस, चर्चा र छलफलको बिषय बनाई राष्ट्रको बृहत्तर हितमा आ-आफ्नो स्तरबाट जनजागरण अभियान सञ्चालन गर्नु हुन हार्दिक आह्वान गर्दछ ।
• सवैको सामूहिक प्रयास र त्यागले बल्ल तल्ल हासिल गरेको लोकतन्त्रलाई गुम्न नदिन आ-आफ्नो स्थानबाट यसको रक्षाको लागि सबै एक जुट भई अगाडि बढौ ।
• संघीय प्रणालीको संरचना जातीय आधारमा हुनु हुदैन ।
• जातीय स्वायत्त राज्य घोषणा राष्ट्रहित विपरित छ ।
• जातीय आधारमा स्वायत्त राज्य घोषणाले हाम्रा प्राचीन तथा गौरवमय धरोहरलाई कमजोर बनाउनुका साथै मुलुकको परम्परागत सामाजिक संरचना सांस्कृतिक र जातीय सद्भाव एंव सहिष्णुताको संस्कारलाई तहस नहस पारेको छ । यस्ता घोषणाहरूलाई भोली संविधान मार्फत् संस्थागत गरिएको खण्डमा देश बिखण्डनमा जाने निश्चित प्राय छ ।
• जातीय सवालमा तुच्छ राजनीतिक स्वार्थ एंव जातीय संकीर्णताको घेराभन्दा परै रहेर इमान्दारीपूर्वक राष्ट्रको चिन्तन गरौ ।
• सस्तो लोकप्रियताका लागि उठाइएका यस्ता नाराहरूका जालमा यूवा विध्दार्थी, शिक्षक, विध्दतवर्ग र समाजका बुध्दीजीवीहरूलाई नफँस्न आग्रह गर्दछौ । साथै यी सबै शाब्दिक भ्रमजाल मात्र हुन ।
• आफ्नो इतिहास मेटाउने काम नगरी बरू इतिहासबाट त्रुटि भएका केहि बिषयहरूबाट पाठ सिकी भविष्यमा गौरवमय इतिहास बनाउनका लागि लोकतन्त्रको सदुपयोग गर्दै यसलाई संस्थागत गरौ ।
• जातीयता र भेदभावको नाममा धर्म परिवर्तन गर्नु दीर्घकालमा राष्ट्रियता र राष्ट्र परिवर्तन गर्नु हो । धर्मान्तरण भने कै राष्ट्रान्तरण हो ।
• सीमित पार्टीगत स्वार्थभन्दा माथि उठी राष्ट्रिय स्वार्थरूपी चिन्तन सहित निर्धारित समयमै संविधान निर्माण गर्न दबाब दिऔ र लोकतन्त्रलाई बलियो बनाऔ ।
• प्रेस स्तन्त्रता र पत्रकारको सुरक्षाको प्रत्याभूति दिलाउन सरकार एंव राजनीतिक दललाई दबाब दिऔ । साथै पत्रकारलाई निर्भिक निडर एंव स्वतन्त्र रूपमा समाचार संकलन गर्ने वातावरणको निर्माण गरी समाजमा निष्पक्ष समाचार सम्प्रेषण गर्ने कार्यलाई प्रोत्साहन दिऔ ।
• अधिनायकवाद निरंकुशता र कुनै पनि किसिमको एकतन्त्री शासन लादन खोज्ने र गैरकानूनी क्रियाकलाप तथा कानूनलाई आफ्नो हातमा लिने प्रवृतिको खुलेर बिरोध गरौ ।
• संगठित र मजबुत नेपालमा नै हामी सबैको भबिष्य सुरक्षित छ ।
राष्ट्रियता स्वाधीनता आफ्नो अस्तित्व तथा स्वाभिमानलाई जोगाइ राख्न सस्ता लोकप्रिय नाराहरूका पछि नलाग्न सम्पूर्ण देशभक्त, राष्ट्रवादी र न्याप्रेमी आम जनसमुदायहरूमा सजग रहनु हुन अनुरोध गर्दछौ ।

जनजागरण अभियान समिति प्राज्ञिक बिध्दार्थी परिषद् नेपाल

ईमेलः youthstudent@yahoo.com

अगाडी पढने की ? >>

सूचीः

अगाडी पढने की ? >>

हार्दिक श्रध्दाञ्जली

भूतपूर्व प्रधानमन्त्री स्वर्गीय श्री गिरिजा प्रसाद कोइरालाको ८६ (बि.स‌. १९८१-२०६६ ) वर्षको उमेरमा, मुलुकमा शुरू भएको शान्ति प्रकृयालाई भावि सन्तानको जिम्मेवारीमा छोडी, यस सँसारबाट स्वर्गारोहण हुनुभएकोमा, यस शोकको घडीलाई शक्तीमा कदली, सच्चा देशभक्तीपूर्ण भावनाले काम गरौ, यही नै वँहा प्रतिको सच्चा हृदयले श्रध्दाञ्जली अर्पण गरेको हुनेछ भन्ने कामनाका साथ वहाँ प्रति हर्दिक श्रध्दाञ्जली अर्पण गर्दछौ ।

स्वर्गीय गिरिजा प्रसाद कोइराला प्रति हार्दिक श्रध्दाञ्जली
स्वर्गीय गिरिजा प्रसाद कोइरालाको ६० बर्षे राजनीतिक जिवनका महत्वपूर्ण घटनाहरूमा पछिला दिनहरू निकै महत्वपूर्ण छन । मेलमिलापको निति लिएर वीपी कोइराला निर्वासन त्यागी देशमा प्रवेश गरे यता कम्युनिस्ट प्रति शंकाको नजरबाट हेरिरहेकाले 'माले, मशाले, मण्डले' एकै हुन भनि घृर्णा गर्ने संबैधानिक राजतन्त्रका पक्षपाति काँग्रेस र नेता गिरिजा प्रसाद कोइराला राजा बिरेन्द्रको बंशनास हुने गरि भएको हत्याको प्रत्यक्ष अनुभव गरेका तत्कालिन अवस्थाका प्रधानमन्त्री गिरिजा प्रसाद कोइरालालाई नँया राजाको माघ १९ २०६१ सालको सत्ता आफ्नो हातमा लिने कदम पछाडी संबैधानिक राजतन्त्रको बिरूध्दमा गणतन्त्रको पक्षमा उभिन बाध्य तुल्यायो । यिनको जिवनको महत्वपूर्ण घटना मध्येको सर्वाधिक महत्वका घटना हुन ।


मेलमिलापको निति अनुसार राजासँग राष्ट्रियताको सवालमा मिलेर जाने थियो । तर राजा बिरेन्द्रको हत्या पछिका दिनहरू काँग्रेसको मेलमिलापलाई सहयोग हुने किसिमबाट नभएर पार्टीहरू लत्याउने खालका गतिबिधिका राजाबाट भएकाले देशका अन्य खास गरि कम्युनिस्टहरूसँग मेलमिलाप हुन गयो । यहि मेलमिलापको कारणबाट २४० बर्षसम्म शासन गरेको शाह बंशिय राजतन्त्र यस मुलुकबाट शासन सत्ता छोडनु पर्र्यो ।

२०६२ मार्गमा भएको १० बर्षे शशस्त्र युध्द गरिरहेको नेपालको एक कम्युनिस्टको एउटा समुहसँग १२ बुँदे सहमति गरि २०६२।६३ को सम्युक्त जनआन्दोलन शुरू गरेपछि यिनको हरेक शब्द सहमति एकता र सहकार्य हुन गएको थियो । सहमति एकता र सहकार्यबाट हरेक काम गरौ भन्दा भन्दै सम्बिधानसभाको निर्वाचनबाट बनेको सभाले नँया सम्बिधान बनाउन नपाउदै उनको २०६६ चैत्र ७ शनिवारका दिनमा स्वर्गारोहण भयो ।

स्वर्गीय गिरिजा प्रसाद कोइरालाले सहमति, एकता र सहकार्यको सन्देश भावि पिढिलाई दिएर यस सँसार छोडेका छन । हामी सवै सहमति, एकता र सहकार्यबाट नै नेपालको बिकास निर्माण गर्दै नँया नेपाल बनाउनु पर्छ । वहाँले बाँकी राखी गएका कामहरू यथासम्भव शिघ्र सम्पन्न गरेर जानुमा नै वहाँ प्रतिको वास्तविक रूपमा श्रन्ध्दाञ्ली हुन जानेछ ।

सहमति एकता र सहकार्यको लागि पार्टीगत राजनितिभन्दा माथि उठेर देशको लागि नँया नेपालको लागि सबै केहि न केहि त्याग गर्नै पर्छ । यस्तो त्याग गर्न सक्यो भने पक्कै पनि हामी बिच सहमति एकता र सहकार्य हुन सक्दछ । नेपालका सबै जसो राजनितिक पार्टीहरूले यस घडीमा आफ्नो हठ घमण्ड छोडी त्याग तपस्या गरी सहमति एकता र सहकार्य अपनाउनेछन नँया नेपाल बनाउने छन । यस्तो भावनाका साथ काम गर्र्यो भने मात्र स्वर्गीय गिरिजा प्रसाद कोइरालाको आत्माले शान्ती पाउने छ । हामी सबैको सदबुध्दी आओस । स्वर्गीय आत्माले शान्ती पाउन ।  

अगाडी पढने की ? >>

लुम्बिनी

भारतको हेपाहा बिस्तारवादी प्रबृतिका कारण सिध्दार्थ गौतम बुध्दको जन्मस्थानको वारेमा वारम्वार खिचलो झिकेर सँसारलाई भ्रमित पारेको छ भने नेपालीको आत्मसम्मानमा हस्तक्षेप गरेको छ । लाचारी सरकार भने चुपचाप बसेको छ । नेपाल भारत अभिन्न मित्र भएर पनि भारतले नेपाललाई नेपाली जनताको मित्रवत ब्यहारलाई सधै धोका दिदै आएको छ । हो बुध्द नेपालमा जन्मेर भारत हुँदै सारा सँसार पुगे । जस्ते नेपालको इज्जत बढाए । बुध्द नेपालमा जन्मेका भएतापनि सँसारका बुध्द मार्गीका प्रिय भए । यसैले नै नेपालको छवि सँसार सामु उच्च रह्यो । बुधेदको सम्बन्धमा भारतले गलत सूचना दिएर नेपालीलाई झिस्काइरहेकवमा आपत्ती छ । यसमा सबै नेपाली सचेत हुनै पर्छ । यति मात्र होइन नेपालको हरेक मामलामा भारत हस्तक्षेपकारी भुमिका खेल्न चाहान्छ ।नेपाललाई उसको उपनिवेस भएको देख्न चाहान्छ । इतिहासदेखिका तमाम घटनाहरू यसका साक्षी छन । यसको पुनरावृति मात्र हो यो लुम्बिनीको सवाल ।

अगाडी पढने की ? >>

नेपाल तथा भारत सरकारबीच सम्पन्न शारदा बाँध टनकपुर बाँध तथा पाचेश्वर परियोजनासमेत महाकाली नदीको सन्धि

श्री ५ को सरकार नेपाल तथा भारत सरकार यसपछि पक्षहरु भनिएको
जलस्रोतको विकासमा सहयोगको लागि मैत्री तथा घनिष्ठ छिमेकीपनको आपसी सम्बन्ध प्रवर्ध्दन तथा सुदृढ गर्ने प्रतिवद्धता पुनः पुष्टि गर्दै,
महाकाली नदीको अधिकांश भाग दुई मुलुकबीचको सीमानदी भएको कुरा स्वीकार गर्दै,
महाकाली नदीको पानी तथा यसको उपयोग सम्बन्धमा पक्षहरुको दायित्व तथा तदनुरुपका अधिकार एवम् कर्तव्यहरुको परिभाषा गर्न समान साझेदारीको आधारमा एक सन्धि सम्पन्न हुनु वान्छनीय भएको महशुस गर्दै
सन् १९२० मा आदानप्रदान भएका पत्रहरुद्वारा दुबै पक्षहरुले महाकाली नदीमा शारदा बाँधको निर्माणको लागि सम्झौता व्यवस्था सम्पन्न गरेका र सोही व्यवस्थाअनुसार नेपालको सो बाँधबाट केही पानी प्राप्त गर्ने गरेको कुराको उल्लेख गर्दै,
भारतले महाकाली नदीमा बनाएको टनकपुर बाँधको पूर्वी एफ्लक्स बण्डको एक अंश नेपाली इलाकाको जिमुवामा रहेको तथा सो बाँधको समिपवर्ती जलासयको सम्बन्धमा संयुक्त आयोगमा सम्वत् २०४८ साल मङ्सिर १८-१९ तदनुसार डिसेम्बर ४-५ १९९१ मा लिइएका निर्णयहरु तथा भारतका प्रधानमन्त्रीको नेपाल भ्रमणका अवशरमा सम्वत् २०४९ साल कार्तिक ५ तदनुसार अक्टोबर २१, १९९२ का दिन जारी गरिएको संयुक्त विज्ञप्तिको संस्मरण गर्दै,
महाकाली नदीमा कार्यान्वयन गरिने पाचेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनाको विस्तृत आयोजना प्रतिवदेन दुबै पक्षको संयुक्तरुपमा तयार गरिएको कुरा उल्लेख गर्दै,
पक्षहरु देहायबमोजिम सहमत भएका छन् :
धारा-१
१. नेपाललाई शारदा बाँधबाट वर्षायाममा १५ मे देखि १५ अक्टोवरसम्म २८/३५ घनमिटर प्रतिसेकेण्ड १००० क्यूसेक तथा सुक्खायाममा १६ अक्टोवरदेखि १४ मे सम्म ४।२५ घनमिटर प्रतिसेकेण्ड १५० पानी प्राप्त गर्ने अधिकार हुनेछ ।
२. भारतले नदी पर्यावरणीय पद्दती इकोसिस्टम कायम राख्न तथा संरक्षण गर्न शारदा बाँधभन्दा तल महाकाली नदीमा १० घनमिटर प्रतिसेकेण्ड ३५० क्यूसेक पानीको प्रवाह कायम राख्नेछ ।
३. कुनै कारणबाट शारदाबाँध निष्क्रिय भएको अवस्थामाः
क. नेपाललाई यस सन्धिको धारा २ को प्रकरण २ मा उल्लिखित हेड रेगुलेटरको प्रयोग गरी यस धारको प्रकरण १ मा उल्लिखित पानी प्राप्त गर्ने अधिकार हुनेछ । यसरी पानी प्राप्त गर्ने अधिकार धारा २ को प्रकरण २ बमोजिम नेपाललाई प्राप्त हुने पानीमा थप हुनेछ ।
ख. भारतले टनकपुर विद्युतकेन्द्रको टेलरेसबाट शारदा बाँधभन्दा तल यस धाराको प्रकरण २ बमोजिम नदीको प्रवाह कायम राख्नेछ ।

धारा-२

संयुक्त आयोगमा मिति २०४८ साल मङ्सिर १८-१९ गते तदनुसार डिसेम्बर ४-५ १९९१ मा लिइएका निर्णयहरु तथा भारतका प्रधानमन्त्रीको नेपाल भ्रमणको अवशरमा २०४९ साल कार्तिक ५ गते तदनुसार अक्टोबर २१ १९९२ मा जारी गरिएको संयुक्त विज्ञप्तिल निरन्तरता दिँदै दुबै पक्षहरु देहायबमोजिम गर्न सहमत भएका छन :
१. टनकपुर बाँधको पूर्वी एफ्लक्स बण्डको निर्माण गर्नको लागि तथा सो बण्ड नेपाली भूमिको इएल २५० मिटर उच्चस्थलमा जोड्नको लागि महेन्द्रनगर नगरपालिका क्षेत्रस्थित जिमुवा गाउँमा नेपाली इलाकाको करिब ५७७ मिटर लम्बाई करिब २।९ हेक्टर क्षेत्र भूमि तथा सीमाक्षेत्रका दुबैतिरका दसगजा नो म्यान्स ल्याण्ड भूमिका केही अङ्श प्रयोग गर्न दिन नेपालले सहमति दिएको छ । त्यसरी प्रयोग गर्नका लागि सहमति दिइएको नेपाली भूमि तथा सो भूमिको पश्चिमतर्फ रहेको जलासयभित्र पर्ने नेपाल-भारत सीमासम्मको भूमि करिब ९ हेक्टर तथा सो क्षेत्रमा रहेका प्राकृतिक स्रोत सम्पदाहरु नेपालको अविछिन्न सार्वभौमता तथा नियन्त्रण अन्तर्गत रहनेछन् र नेपाल तत्सम्बन्धी सबै आनुषङ्गिक एटेण्डेण्ट अधिकारहरुको प्रयोग गर्न स्वतन्त्र रहनेछ ।
२. जिमुवामा त्यसरी निर्माण गरिएको टनकपुर बाँधको पूर्वी एफ्लक्स बण्डको बदलामा नेपाललाई्र देहायको अधिकार हुनेछः
क. यो सन्धि लागु भएको मितिदेखि वर्षायाममा १५ मे देखि १५ अक्टोबरसम्म २८।३५ घनमिटर प्रतिसेकेण्ड १००० क्यूसेक पानी तथा सुख्खायाममा १६ अक्टोबरदेखि १४ मेसम्म ८।५० घनमिटर प्रतिसेकेण्ड ३०० क्यूसेक पानीको प्राप्ति । यस प्रयोजनको लागि तथा सन्धिको धारा १ को प्रयोजनको लागि टनकपुर बाँधको बायाँ अण्डरस्लुइस नजिकै हेडरेगुलेटर वा हेडरेगुलेटरहरु तथा नेपाल-भारत सीमासम्म आवश्यक क्षमताका नहरहरुसमेत भारतले निर्माण गर्नेछ । त्यस्ता हेडरेगुलेटर वा हेडरेगुलेटरहरु तथा नहरहरुको साचालन संयुक्तरुपमा गरिनेछन
ख. यो सन्धि लागु भएको मितिदेखि नियमितरुपमा वर्षेनी निशुल्क ७ करोड किलोवाट घण्टा युनिट विद्युत प्राप्ति । यस प्रयोजनको लागि भारतले टनकपुर विद्युत केन्द्र जसको हाल ९० प्रतिशत निश्चित वार्षिक प्रवाहमा वार्षिक ४४ करोड ८४ लाख किलोवाट जडान क्षमता छ देखि नेपाल-भारत सीमासम्म १३२ किलोभोल्टको प्रशारण लाईनको निर्माण गर्नेछ ।
३. टनकपुर बाँधको माथिल्लो भागमा पाचेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजना लगायत कुनै जलासयुक्त आयोजना वा आयोजनाहरुको विकास गर्ने समयमा टनकपुर बाँधमा देहायका व्यवस्थाहरु गरिनेछन्:
क. नेपाललाई थप पानी उपलब्ध गराउनको लागि नेपाल-भारत सीमासम्म आवश्यकताअनुसार थप हेडरेगुलेटर तथा नहरहरुको साचालन संयुक्तरुपमा गरिनेछन् ।
ख. महाकाली नदीको पानीको मात्रामा बृद्धि गरिएको मितिदेखि नेपालले टनकपुर विद्युत केन्द्रबाट उत्पादन हुने थप विद्युतको आधा भाग बराबरको थप विद्युत नियमितरुपमा प्राप्त गर्नेछ र त्यस्तो थप विद्युत उत्पादनको लागि टनकपुर विद्युत केन्द्रको अतिरिक्त साचालन खर्चको आधा भाग तथा आवश्यक भएमा थप पुँजी लगानीको आधा हिस्सा बेहोर्नेछ ।

धारा-३

दुई देशबीचको सीमा बनाउने महाकाली नदीको भागमा पाचेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजना यसपछि आयोजना भनिएको निर्माण गरिने भएकोले महाकाली नदीको पानीमा आ-आºना विद्यमान उपभोग्य उपयोगमा प्रतिकूल असर नपर्ने गरी महाकाली नदीको पानीको उपयोगमा पक्षहरुको समान हक रहेको कुरामा दुबै पक्ष माजुर गर्दछन् । तसर्थ दुबैपक्षबाट संयुक्तरुपमा तयार भइरहेको विस्तृत आयोजना प्रतिवेदनअनुसार महाकाली नदीमा आयोजना कार्यान्वित गर्न दुबै पक्षहरु माजुर गर्दछन् । आयोजनाको डिजाइन तथा कार्यान्वयन देहायका सिद्धान्तहरुको आधारमा हुनेछः
१. पक्षहरुबीच सहमति भएअनुसार अधिकतम् कूल खुद लाभ प्राप्त गर्ने उद्देश्यले आयोजनाको डिजाइन गरिनेछ । आयोजनाको विकासबाट विद्युत सिँचाइ बाढी नियन्त्रण आदिका रुपमा दुबै पक्षलाई प्राप्त हुने सम्पूर्ण लाभको मूल्याङ्कन गरिनेछ ।
२. महाकाली नदीका दुबै किनारामा समान क्षमताका विद्युत केन्द्रहरुको निर्माणसमेत प्रस्तुत आयोजनालाई एकीकृत आयोजनाको रुपमा कार्यान्वित गरिने वा गर्न लगाइनेछ । दुबै विद्युत केन्द्रहरुको साचालन एकीकृत तबरमा गरिनेछ र उत्पादन गरिएको कूल विद्युत पक्षहरुबीच बराबर बाँडफाँड गरिनेछ ।
३. आयोजनाको लागत पक्षहरुलाई प्राप्त हुने लाभको अनुपातमा पक्षहरुबाट त्यस्तो विद्युतको परिमाण तथा सोको मूल्य पक्षहरुबीच परस्पर माजुर भएबमोजिम हुनेछ ।

धारा-४

नेपाली इलाकाको दोधारा नदी क्षेत्रको सिँचाइको लागि भारतले १० घनमिटर प्रतिसेकेण्ड ३५० क्यूसेक पानी उपलब्ध गराउनेछ । तत्सम्बन्धी प्राविधिक तथा अन्य विस्तृत कुराहरु एकआपसमा तय गरिनेछ ।

धारा-५

१. महाकाली नदीको पानीको उपयोगमा नेपालको पानीको आवश्यकतालाई प्राथमिकता दिइनेछ ।
२. दुबै पक्षले यो सन्धि तथा पक्षहरुबीच यसपछि हुने कुनै सम्झौतामा व्यवस्था भएबमोजिम महाकाली नदीको पानीको आ-आºनो हिस्सा टनकपुरबाँध वा परस्परमा माजुर गरिएका अन्य स्थानबाट लिन पाउनेछन् ।

धारा-६

यस सम्झौतामा उल्लेख भएका आयोजनाबाहेक सीमानदी रहेको भागको महाकाली नदीमा विकास गरिने कुनैपनि आयोजनाको डिजाइन एवम् कार्यान्वयन यस सन्धिद्वारा स्थापित सिद्धान्तहरु अनुसार पक्षहरुबीच सम्झौताबमोजिम गरिनेछन् ।

धारा-७

महाकाली नदीको पानीको प्रवाह र सतहलाई कायम राख्नको लागि पक्षहरुबीच हुने सम्झौताबमोजिम बाहेक प्रत्येक पक्षले महाकाली नदीको प्राकृतिक प्रवाह तथा सतहमा प्रतिकूल प्रभाव पर्ने गरी यसको पानीको उपयोग नगर्ने वा नरोक्ने वा अन्यत्र नपठाउने दायित्व लिएको छ । तर यस व्यवस्थाले महाकाली नदीका दुबै किनारा छेउमा बसोबास गर्ने स्थानीय समुदायको पाचेश्वरमा औषत वार्षिक प्रवाहको पाँच (५) प्रतिशतमा नबढ्ने गरी महाकाली नदीको पानीको उपयोग गर्न बाँधा पुर्र्याउनेछैन ।

धारा-८

यस सन्धिको धारा-७ को प्रावधानमा प्रतिकूल असर नपार्ने गरी महाकाली नदीको सहायक नदीहरुमा प्रत्येक पक्षले आफ्नो इलाकामा एक्लैले कुनै कार्यको योजना सर्वेक्षण विकास तथा साचालन गर्न यस सन्धिले बाँधा पुर्र्याउनेछैन ।

धारा-९

१. महाकाली नदी आयोग यसपछि आयोग भनिएको रहनेछ । आयोग समानता परस्पर तथा कुनै पक्षलाई हानी नपुर्र्याउने सिद्धान्तबाट मार्गदर्शित हुनेछ ।
२. आयोगको गठन दुबै पक्षको समान सङ्ख्याका प्रतिनिधिहरुबाट हुनेछ ।
३. आयोगका कार्यहरु अन्य कुराको अतिरिक्त देहायका हुनेछन्:
क. सन्धिद्वारा व्यवस्था गरिएका सम्पूर्ण सङ्रचनाहरुको सम्बन्धमा जानकारी लिने र आवश्यक भएमा निरीक्षण गर्ने तथा सन्धिका प्रावधानहरु कार्यान्वित गर्न आवश्यक हुने कदमहरु चाल्न दुबै पक्षलाई सिफारिस गर्ने ,
ख. यस सन्धिमा उल्लेख गरिए तथा व्यवस्था भएबमोजिम महाकाली नदीको सङ्रक्षण तथा उपयोगको लागि दुबै पक्षलाई सिफारिस गर्नॆ
ग. आयोजनाको दक्ष मूल्याङ्कन गर्ने तथा सोको सिफारिस गर्ने
घ. यस सन्धिको कार्यान्वयनबाट उत्पन्न हुने कार्ययोजनाहरुको समन्वय तथा अनुगमन गर्ने र
ङ. यस सन्धिको व्याख्या तथा कार्यान्वयन सम्बन्धमा पक्षहरुबीच उत्पन्न हुने कुनैपनि मतभिन्नताको छानबिन गर्ने ।
४. आयोगको खर्च समानरुपले दुबै पक्षबाट बेहोरिनेछ ।
५. यस धाराका प्रकरण १ र २ अनुसार आयोगको गठन हुने बित्तिकै आयोगले आफ्नो कार्यविधि नियमावलीको तर्जुमा गर्नेछ र सो नियमावली पक्षहरु समक्ष सहमतिको लागि पेश गर्नेछ ।
६. आयोगको क्षेत्राधिकार रहेको विषयहरुमा सोझै एक अर्कासँग सम्पर्क राखी समाधान गर्ने आआफ्नो अधिकारलाई दुबै पक्षहरुले सुरक्षित राख्नेछन् ।

धारा-१०

महाकाली नदीको दुबै पक्षको परस्पर लाभको लागि पाचेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनालगायत नयाँ आयोजनाहरुको विकास कार्यान्वयन तथा साचालनको लागि दुबै पक्षहरुले आयोजनापिच्छे संयुक्त निकाय वा निकायहरु गठन गर्न सक्नेछन् ।

धारा-११

१. आयोगले पक्षहरुबीचको मत भिन्नताबारे यसलाई सुम्पिएको तीन महिनाभित्र छानबिन गरी यस सन्धिको धारा ९ अनुसार आफ्नो राय सिफारिस गर्न नसकेमा वा आयोगको सिफारिशसित कुनै पक्ष असहमत भएमा विवाद उत्पन्न भएको मानिनेछ र त्यसपछि त्यस्तो विवाद मध्यस्थसमक्ष निर्णयार्थ पेश गरिनेछ । यसो गर्दा कुनैपनि पक्षले अर्को पक्षलाई तीन ३ महिनाको पूर्वसूचना दिनुपर्नेछ ।
२. मध्यस्थता तीन मध्यस्थहरुबाट गठन भएको न्यायाधीकरणबाट गरिनेछ । एक मध्यस्थलाई नेपालले र एक मध्यस्थलाई भारतले मनोनित गर्नेछन् । तर कुनैपनि मुलुकले आआफ्ना नागरिकहरुलाई मनोनित गर्ने छैन । तेस्रो मध्यस्थ संयुक्तरुपमा दुबै पक्षबाट नियुक्त हुनेछ जसले न्यायाधीकरणको सदस्यको हैषियतले न्यायाधीकरणको अध्यक्षता गर्नेछ । तेस्रो मध्यस्थ नियुक्त गर्ने सम्बन्धमा प्रस्ताव प्राप्त भएको नब्बे ९० दिनभित्र पक्षहरु तेस्रो मध्यस्थउपर सहमत हुन नसकेको अवस्थामा हेगस्थित मध्यस्थतासम्बन्धी स्थायी अदालतका महासचिवसमक्ष कुनैपनि पक्षले त्यस्तो मध्यस्थ नियुक्तिको लागि अनुरोध गर्न सक्नेछ र त्यसरी मध्यस्थ नियुक्त हुने व्यक्ति यी दुई मुलुकको नागरिक हुनेछैन ।
३. मध्यस्थताको कार्यविधि मध्यस्थतासम्बन्धी न्यायाधीकरणले निर्धारण गर्नेछ र बहुसङ्ख्यक मध्यस्थहरुको निर्णय न्यायाधीकरणको फैसला हुनेछ । मध्यस्थतासम्बन्धी न्यायाधीकरणको काम कारवाही अङ्ग्रेजी भाषामा गरिनेछ र त्यस्तो न्यायाधीकरणको फैसला लिखितरुपमा हुनेछ । दुबै पक्षले यस फैसलालाई अन्तिम निर्णायक तथा बन्धनकारी फैसलाको रुपमा स्वीकार गर्नेछन् ।
४. मध्यस्थताको स्थान मध्यस्थतासम्बन्धी न्यायाधीकरणको प्रशासनिक सहयोग तथा मध्यस्थहरुको पारिश्रमिक र खर्चसम्बन्धी व्यवस्थाहरु पक्षहरुबीच आदानप्रदान हुने पत्रबाट यस सन्धिअन्तर्गत उत्पन्न हुने मतभिन्नताको समाधानको लागि वैकल्पिक कार्यविधि माजुर गर्न पनि सक्नेछन् ।

धारा-१२

१. यो सन्धि सम्पन्न भएपछि शारदाबाँध तथा टनकपुरबाँधबाट महाकाली नदीको पानीको उपयोग गर्ने सम्बन्धमा पक्षहरुबीच यसअघि भएका समझदारीहरु यस सन्धिबाट विस्थापित भएका मानिनेछन् ।
२. यस सन्धिको अनुमोदन गर्नुपर्नेछ र अनुमोदनका लिखतहरु आदानप्रदान भएको मितिदेखि यो लागु हुनेछ । यो सन्धि लागु भएको मितिले पचहत्तर (७५) वर्षको अवधिको लागि बहाल रहनेछ ।
३. यो सन्धि दुबै पक्षबाट दश (१०) वर्षको अन्तरालमा वा कुनै पक्षले चाहेको अवस्थामा सोभन्दा अगाडि नै पुनरावलोकन गरिनेछ र आवश्यक भएमा पक्षहरुले सन्धिमा संसोधन गर्न सक्नेछन् ।
४. यस सन्धिका प्रावधानहरु कार्यान्वित गर्न पक्षहरुबाट आवश्यक भएबमोजिम सम्झौताहरु गरिनेछन् ।
यसको प्रमाणस्वरुप पक्षहरुका आ-आफ्ना अधिकारप्राप्त प्रतिनिधिहरुले यस सन्धिको अङ्ग्रेजी नेपाली र हिन्दी भाषाका दुई-दुई सक्कल प्रतिहरुमा दुबै प्रतिहरु समानरुपले प्रामाणिक हुने गरी हस्ताक्षर गरी आ-आफ्ना निशानाछाप लगाएका छन् ।
सम्वत् २०५२ साल माघ २९ गते तदनुसार १९९६ फेब्रुअरी १२ तारिखका दिन नयाँ दिल्ली भारतमा सम्पन्न गरियो ।
……………………                                                                      ………………………

शेरबहादुर देउवा                                                                             पी.भी नरिसंह राव

प्रधानमन्त्री                                                                                     प्रधानमन्त्री

श्री ५ को सरकार नेपाल                                                               भारत सरकार

अगाडी पढने की ? >>