रविवार, 20 दिसंबर 2009

पँचायतको अन्य पछिको नेपाल

२०४६ सालको जनआन्दोलन पछि सत्तामा पुगेका काँग्रेस र कम्युनिस्टहरूमा पनि खासगरि एमालेले के के गरे भन्ने बिषयमा सबैलाई चासो हुनु स्वभाबिक नै हो । नेपाली जनताको अपार त्याग तथा कैयौ शहिदहरूको बलिदानबाट राजाको एकलौटी शासनबाट बहुदलियतामा आधारित शासन प्रणालीको शुरु भयो जुन २०१५ सालमा निर्वाचित भएका नेपाली काँग्रेसका प्रधानमन्त्री बिशेश्वर प्रसाद कोईरालालाई पदच्यूत गरि राजा महेन्द्रले लागू  गरेका थिए ।
बहुदलिय शासन पध्दती २०४६ सालको आन्दोलन पछि पुनः लागू भएपछि २०४७ सालमा नँया बहुदलियता बमोजिमको सम्बिधान बनाई लागू गरियो । २०४८ सालमा त्यहि सम्बिधान बमोजिम सँसदको निर्वाचन गराइयो जस्मा नेपाली काँग्रेसको २०५ सिट मध्ये ११४ सिट थियो । बहुमत प्राप्त नेपाली काँग्रेसले सम्बिधानतः ५ बर्षको समयावधि आफ्नै पार्टीको कलहका कारण पुरा गर्न सकेन । २०५१ सालमा प्रधानमन्त्री गिरिजा प्रसाद कोईरालाले मध्यावधि निर्वाचनको सिफारिस गरि राजाबाट घोषणा भयो ।
यस अवधिमा एमालेका लोकप्रिय नेता मदन कुमार भण्डारीको आफ्ना सहयोगी जीबराज आश्रित समेतसँगै आफूहरू चढेको मोटर त्रिशुलीमा षडयन्त्रपूर्ण तरिकाले गाडी चलाउने एमाले कार्यकर्ता जस्लाई एमाले कै के पी ओलीले ल्याएका थिए दूर्घटना गराइ मारियो । यस घटनाले नेपालका कम्युनिस्ट हु भन्नेहरूको दिमागमा निकै ठूलो हलचल मचायो । यस घटनापछि अमर लामालाई शङ्काको नजरबाट हेरिन थालियो भने उनी आफ्नो बचाउको लागि काँग्रेसमा सामेल भए । लगभग १० बर्षपिछ उनको पनि हत्या नै भयो । कम्युनिस्टका नेताहरू मारिएको ठाँउ दासढुङ्गाको नामबाट दासढुङ्गा घटना भनियो । अमर लामाको हत्याले दासढुङ्गाका एक मात्र साक्षीको पनि अवसान भएकोले त्यस दासढुङ्गा हत्याको भविष्यमा सत्यतथ्य खुल्ने कुराको पनि अन्त्य भयो ।
दासढुङ्गा घटनाले नेपालका कम्युनिस्ट हु भन्नेहरूलाई सोच्न बाध्य गरायो । कम्युनिस्टहरू मध्येको एउटा समुहले त्यति नै खेर २०५१ साल फागून १ गते देखि सम्बिधानसभाको चुनावको माग गरि शसस्त्र जनसङ्घर्षको घोषणा गर्र्यो ।
एकातिर शसस्त्र सङघर्ष चलिरहेको छ भने अर्कोतिर सम्सदीय राजनिति पनि चलिरहेको छ । सम्सदीय साजनिति असफलतातिर गई रहेको छ भने शसस्त्र सङघर्ष सफलता तर्फ गई रहेको छ । त्यसबेला एकातिर राजाको उपस्थिति थियो भने अर्कोतिर सम्सदीय पार्टीहरू थिए । यी दुईको बिचमा पनि एककिसिमको द्वन्द थियो । शसस्त्रयुध्दमा रहेको पक्ष समेत तीन थरिको एककिसिमको युध्द चलिरहेको थियो । एमालेले लगभग शुरुदेखि नै शसस्त्रसङघर्ष गरिरहेको पक्षलाई राजनैतिक पार्टीको रूपमा लिई रहेको थियो काँग्रेसले उनीहरूको टाउकाको मुल्य समेत तोक्न पुग्यो । तत्कालीन राजाले यी सब कुरालाई लगभग चुपचाप हेरिरहेका थिए । आमजनतामा कतिपयको दिमागमा त यो चलिरहेको शसस्त्रसङघर्ष स्वँम राजाको खेल मान्दथ्ये भने कतिपयले ज्ञानेन्द्रको खेल मान्दथ्ये । नेपाली काँग्रेसका रामचन्द्र पौडेलले त उनीहरूको हेडक्वाटर निर्मल निवासमा छ नै भने ।     
६९ सिट भएको नेकपा एमालेले काँग्रेसको आन्तरिक कलह भएको मौकामा आफ्नो पक्षमा बहुमत आउने मुल्याङ्कन गरि निर्वाचनमा जाने तयारी गर्र्यो । निर्वाचन भयो एमालेको ८८ सिटमा चुनाव जित्यो । काँग्रेसले ८३ सिट फेला पार्र्यो । स्पस्ट बहुमत कसैको पनि भएन । एमालेले   अल्पमतको सरकार बनायो । लगभग ९ महिनासम्म काम पनि गर्र्यो ।
यससँग सम्बन्धित सामग्रीहरू पढनुहोस


कोई टिप्पणी नहीं:

एक टिप्पणी भेजें

मानिस समाजको सवैभन्दा सचेत बर्ग भएकोले (टिप्पणीहरू)आलोचनामा प्रयोग गरिने शब्दहरू सिष्ट र आलोचना गरिएको ब्यक्ति समेत प्रभाबित हुन सक्ने हुनुपर्ने हुन्छ । यस तर्फ सहभागीहरू सचेत भइ मर्यादित (भाषा) हुन अनुरोध छ साथै Massages & Comments को लागि हार्दिक धन्यवाद ।